برشی از کتاب نجوای سالکان

پشیمانی راهی برای بخشش گناه

در احادیث معصومین علیهم السلام آمده توبه همان ندامت است و اگر ندامت قلبی برای شما محقّق شده و واقعاً پشیمان هستی، همین توبه است و خداوند عزّوجل همین را هم قبول می‌کند.

پشیمانی راهی برای بخشش گناه

بخشش و رحمت الهی غیر قابل توصیف است. رأفت الهی به حدی است که اگر بنده ای فقط از گناه پشیمان شود خداوند او را از تائبین می‌داند و ما باید خود را در معرض این رحمت قرار دهیم.

«إِلَهِي إِنْ كَانَ النَّدَمُ عَلَى الذَّنْبِ تَوْبَةً فَإِنِّي وَ عِزَّتِكَ مِنَ النَّادِمِينَ»؛ معبودم! اگر پشیمانی از گناه توبه است، پس به عزّتت سوگند که من از پشیمانانم. بعضی‌ وقتی خلاف و خطایی می‌کنند، احساس ندامت و پشیمانی ندارند، ولی فردی هم هست که در هر غفلت و خلافی که برایش پیش می‌آید همان‌جا دوباره برمی‌گردد و پشیمان می‌شود و می‌فهمد کار خلافی مرتکب شده است و به سوی کسی برمی‌گردد که می‌خواهد از او طلب معذرت، عفو و بخشش کند.

روایات متعددی از اهل بیت علیهم السلام دربارۀ ماهیت توبه نقل شده است. غیر از ندامت و پشیمانی، کارهای دیگری از قبیل استغفار و جبران گذشته را هم باید انجام داد. البته در احادیث معصومین علیهم السلام آمده توبه همان ندامت است و اگر ندامت قلبی برای شما محقّق شده و واقعاً پشیمان هستی، همین توبه است و خداوند عزّوجل همین را هم قبول می‌کند.

پیامبر گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله می‌فرماید: «النَّدَمُ‏ تَوْبَةٌ»؛ پشیمانی توبه است یا امام باقر علیه السلام می‌فرماید: «كَفَى بِالنَّدَمِ‏ تَوْبَةً»؛ پشیمانی در تحقق توبه کافی است.

ابان بن تغلب گويد: از امام صادق علیه السلام شنیدم که می‌فرمود: «مَا مِنْ عَبْدٍ أَذْنَبَ ذَنْباً فَنَدِمَ عَلَيْهِ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ قَبْلَ أَنْ يَسْتَغْفِر»؛ هيچ بنده‌‏اى نيست كه گناهى كند و از آن پشيمان گردد، مگر اين‌كه پيش از طلب آمرزش، خدا گناهش را بيامرزد. لذا در این مناجات به محضر باری تعالی عرض می‌کنیم: اگر پشیمانی از گناه برای تو کفایت می‌کند، به عزّتت قَسَم که من پشیمانم. «وَعِزَّتِکَ»؛ بندۀ خدا سوگند می‌خورد که من در اظهار پشیمانی‌ام دروغ نمی‌گویم. وقتی به خودم نگاه می‌کنم، می‌بینم که پشیمانم و آن را به سوی تو آورده‌ام و قَسَم هم می‌خورم که همین‌طور هستم؛ بنابراین باید مرا ببخشی. البته این حرف کسی است که واقعاً به درگاه او رفته و ناله می‌کند و حقیقتاً می‌خواهد خودش را درست کند.

«وَ إِنْ كَانَ الِاسْتِغْفَارُ مِنَ الْخَطِیئَةِ حِطَّةً، فَإِنِّی لَكَ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ»؛ اگر آمرزش طلبی از خطاکاری، سبب فروریختن و پاک شدن از خطاهاست، من از تو آمرزش را خواهانم. اگر برای گناهانم پشیمانی می‌خواهی، من پشیمانم و اگر می‌فرمایی علاوه بر پشیمانی، استغفارنامه و طلب مغفرت داشته باشم، من از آمرزش خواهان تو هستم؛ چون ندامت تنها، استغفار نیست؛ یعنی به خدایت می‌گویی: خداوندا! هم حقیقت طلب مغفرت و هم ندامت و پشیمانی، هر دو در من پیدا شده است. از امام صادق علیه السلام نقل شده است که حضرت فرمودند: «لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ دَوَاءٌ وَ دَوَاءُ الذُّنُوبِ الِاسْتِغْفَار»؛ برای هر چیزی دارویی هست و داروی گناهان، استغفار است.

منبع: کتاب نجوای سالکان- از تألیفات آیت الله محمدصالح کمیلی حفظه الله

کلیدواژه:پشیمانی،بخشش،گناه،تائبین،رحمت،خلاف،خطا،ندامت،غفلت،معذرت،عفو،توبه،استغفار،جبران،ندامت قلبی،ابان بن تغلب،مناجات،دروغ،آمرزش

لینک کوتاه : https://www.komeily.com/?p=30578