14 مرداد 1393

کد مطلب : 1095

صوت+ متن کامل بند45 کتاب المطالب السلوکیه؛ مجالس ذکر الهی؛ 1393/05/11

بازدیدها: 39

بسم‌الله الرّحمن الرّحیم

و به نستعین؛ الحمدلله رب‌العالمین

و صلّی‌الله علی‌محمّد و آله الطاهرین

بند چهل و پنجم- فصل دوم- کتاب شریف المطالب السلوکیه[۱]

عنوان درس: مجالس الذکر: مجالس ذکر الهی

توسط: استاد معظم حضرت آیت الله کمیلی سلمه الله

قال رسول‌الله (صلی‌الله علیه و آله): «اذا مَرَرتُم فی ریاض الجنه فارتعوا؛ قالوا یا رسول‌الله ما ریاض الجنه؟؛ قال(ص): هی حلقَ الذکر؛ فانّ لله تعالی سیّارات من الملائکه یطلبون حلقَ الذکر، فاذا أتوا علیهم حَفّوا بهم»[2]

و قال (ص): «ألا أخبرکم بخیر أعمالکم و أرفعها فی درجاتکم، و أزکاها عند ملیککم، و خیر لکم مِنَ الدینار و الدرهم، و خیر لکم من أن تلقوا عدوّکم فتقتلوهم و یَقتلوکم؟

فقالوا: بلی یا رسول الله؛ فقال: ذکر الله عزّ و جلّ کثیراً»[3]

***

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) فرموده اند: «هنگامی که به بوستان های بهشتی رسیدید در آنها گردش کنید؛ عرض کردند: بوستان‌های بهشتی چیستند؟ فرمودند: جلسات و حلقه های ذکر؛ خداوند تعالی فرشتگانی دارد که سیّارند و می چرخند و دنبال حلقه‌های ذکر می گردند، پس هنگامی که به این حلقه های ذکر می رسند آن ها را احاطه می کنند»

آن حضرت(ص) در جای دیگری فرموده اند: «آیا می خواهید بگویم که بهترین اعمال شما از نظر بلندی درجات، پاکی آن در نزد خداوند، برتری آن نسبت به دنیا و پول؛ و برتری آن از کشتن دشمن و شهادت به دست او چیست؟ عرض کردند: بلی یا رسول الله؛ فرمودند: بسیار خدای عزّوجلّ را یاد کردن»؛

***

شرح درس

قال رسول‌الله (صلی‌الله علیه و آله): «اذا مَرَرتُم فی ریاض الجنّه، فارتعوا»؛

یعنی وقتی به باغ‌های بهشتی پای می‌گذارید مثل چهارپایانی که به یک چمنزار می‌رسند، چطور در زمین وسیع چمن می‌چرند و از آن علف‌های سبز برای خود برمی‌دارند، فرمودند: فارتعوا؛ یعنی در این روضه بهشتی بچرید و از این غذاهای بهشتی بخورید.

«قالوا یا رسول‌الله ما ریاض الجنه؟»؛

گفتند: ای رسول خدا، این که فرمودید بروید در روضه بهشتی و از طعام‌های بهشتی بخورید و استفاده کنید، منظور شما در این دنیا از روضه‌های بهشتی چیست؟

«قال (صلی‌الله علیه و آله و سلم): هی حَلقَ الذّکر»؛

فرمودند: منظورم از روضه‌های بهشتی همین مجالس اهل ذکر است که از بندگان خدا حلقه‌حلقه دور هم می‌نشینند و به یاد خدا می‌افتند، گریه می‌کنند، قرآن می‌خوانند، مناجات می‌خوانند و یاد خدا و اهل‌بیت را می‌کنند.

«فَانّ لِلّه تعالی سیّارات من الملائکه»؛

فرمودند وقتی شما در چنین حلقه‌های ذکر و روضه‌های بهشتی الهی حضور پیدا می‌کنید، بدانید ملائکه هم همراه شما هستند، ملائکه هم در این مجلس حضور دارند.

«یَطلُبونَ حَلقَ الذّکر»؛

این‌ها مأموریتشان این است که وقتی از آسمان هبوط می‌کنند در این دنیای وسیع، می‌گردند ببینند کجا چند نفر دورهم نشستند و یاد خدا را می‌کنند، چه این یاد خدا کردن به صورت ذکر لسانی باشد و یا ذکر قلبی؛ و مشغول ذکر الهی هستند.

«فاذا أتوا عَلیهم، حَفّوا بهم»؛

ملائکه الله کارشان این است که وقتی بیایند در این مجلس، آن را احاطه می‌کنند، یعنی مجلس را بغل می‌کنند و در آغوش خودشان می‌گیرند. حالا شما چقدر باید قدر این مجلس را بدانید. چقدر باید قدر این مجلس را بدانید. این‌که بعضی‌ها واقعا وقت می‌گذارند و از وقت و کارشان و آسایش‌شان و زن و بچه‌ خودشان می‌زنند و این‌جا می‌آیند، این‌ها می‌دانند در این مجلس چه خبر است.

«فاذا أتوا علیهم حفّوا بهم»؛

وقتی این‌ها حضور در جلسه پیدا کنند، ملائکه الله در اینجا حضور پیدا می‌کنند و فرشتگان الهی هوای این عباد الله را دارند و احاطه می‌کنند و به آن‌ها کمک معنوی می‌دهند.

همان‌طور که در قرآن هم آمده است، در جنگ بدر خداوند ملائکه‌ای فرستاد که مجاهدین حس کردند نیرویی در قلبشان آمده است. ملائکه را ندیدند ولی نیروی معنوی و شجاعت و دلیری را در وجود خودشان حس کردند. شما هم که در این جلسه نشستید باید احساستان یک احساس الهی و توحیدی باشد. باید حس کنید در این مجلس فرشتگان الهی حضور دارند.

الان که در جلسه یکی از رفقا روضه حضرت ابالفضل العباس(علیه السلام) را خواند، من همان‌جا احساس کردم که حضرت حجت(عجّل الله تعالی فرجه الشریف)حضور دارند. چون در داستان‌هایی آمده که آقا امام زمان (عج) روضه‌ی عمویشان ابالفضل العباس(ع) را خیلی دوست دارند و در این جلسات حاضر می‌شوند. خیلی‌ها وقتی‌که حضرت ظهور می‌کنند، می‌گویند ما آقا را دیده بودیم و پهلوی ما نشسته بود، ولی حکمت الهی اقتضا می‌کند که ایشان تا وقت ظهور شناخته نشود. اصلاً در این داستان‌هایی که برخی توفیق تشرف خدمت حضرت را پیدا کردند، آمده است که وقتی طرف کم‌کم داشته به این نقطه می‌رسیده که بفهمد الآن این شخص خود آقاست، فکر کرده، دیده و تا خواسته بگوید این آقاست، یا حضرت غیبشان زده، یا فکر طرف عوض‌شده و یا آقا در او تصرفی کردند: که سر جایت بنشین! من نباید شناخته بشوم!

حالا ما هم همین‌طور مَلَک را نمی‌بینیم. اما آیا باید حتماً ببینیم تا اقرار به وجود مَلَک همراه خودمان کنیم؟! حتماً باید صدایش رو بشنویم؟ عمده آن یقینی است که برای شخص پیدا می‌شود، آن یقین کارگر است. آدم اگر ببیند، ولی یقین نداشته باشد، فایده‌ای ندارد. شما الآن اگر حضرت حجت (ارواحنا فداه) نشسته باشند، ولی آن معرفت را نداشته باشید، (آیا فایده‌ای دارد؟)؛ مگر در زمان حضرت پیامبر(صلّی الله علیه و آله) نبود که افراد در حضور پیغمبر می‌نشستند ولی آن معرفت را نداشتند.

فرض کن ملائکه را ببینی، ولی اگر آن ایمان و اعتقاد و یقین را نداشته باشید به چه در می‌خورد؟ پس شما بگرد آن یقین را پیدا کن. همین‌که در سوره تکاثر آمده: «ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ»؛ (سپس آن را قطعا به عین ‏الیقین درم‏ی‌یابید)؛

از مراتب یقین خیلی مرتبه هست که باید به این‌ها رسید؛ این‌یک مطلب.

***

اما مطلب دیگر اینکه حضرت پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمودند:

« ألا أُخبرُکُم بخیر أعمالکم و أرفَعَها فی درجاتکم»؛

آیا شما را به بهترین عملی که انجام می‌دهید خبر بدهم؟ و بگویم بهترین چیزی که درجه ایمانی شما را بالا می‌برد چیست؟

«و أزکاها عندَ ملیککم»؛

و به شما خبر بدهم آن را که پیش خدای شما از همه‌چیز پاک‌تر است؟ عملی به شما یاد بدهم که از همه اعمال صافی و پاکی‌اش بیشتر باشد؟

پس می‌بینیم که چند مورد مطرح است: «خیر الاعمال» یکی؛ «ارفع الدرجات» دو تا؛ و «ازکی الاعمال» سوم!

حالا چهارم: «و خیر لکم من الدینار و الدرهم»؛

چهارم اینکه عملی به شما نشان بدهم که ارزش و فضیلتش از میلیاردها دینار و درهم (دینار یعنی طلا، درهم، نقره) بیشتر باشد؟

و پنجم که از نظر بسیاری نسبت به چهار مورد قبل بسیار مهم‌تر است:

«و خیر لکم مِن أن تلقوا عدوّکم فتقتلوهم و یَقتلوکم؟»؛

و این عمل از به جبهه و جهاد رفتن و از اینکه بروید کشته بشوید و بکشید دشمن را مهم‌تر است؛ چون می‌دانید که کشته شدن در میدان نبرد یک «جهاد اصغر» است و جهاد اکبر نیست. جهاد اکبر آن است که خود آقا رسول‌الله(صلی الله علیه و آله) در مورد آن توضیح فرموده اند (که جهاد با نفس است)؛

بنابراین می‌فرماید ارزشش از شهادت هم بیشتر است؛ البته معنی‌اش این نیست که ما شهادت را رها کنیم و اگر مجتهد اعلم گفت بروید جبهه و جهاد کنید (و در راه خدا کشته شوید)، ما بگوییم نه؛ بلکه همه این‌ها برای این است که پیغمبر(صلی الله علیه و آله) می‌خواهند ارزش عملی (را که از همه بالاتر است) یعنی «ذکر الله» را خوب تعریف کنند، لذا این‌طور می‌گویند که:

«خیر الاعمال، ارفع الدرجات، ازکی الاعمال، خیر من الدینار و الدرهم و خیر من القتل و الشهاده» است.

حال وقتی حضرت(ص) از اصحابش اعتراف گرفت، یا از همین شماهایی که دارید گوش می‌کنید، چون احادیث پیغمبر زنده است و تا امروز دست‌به‌دست شده و به ما رسیده است؛ لذا خطاب (ایشان برای همه زمان‌ها و همه انسان‌ها است) که می‌خواهید من راهی را به شما نشان بدهم که ارزشش از همه این‌ها بیشتر است؟

«فقالوا: بلی یا رسول‌الله»؛

گفتند که بله! ما هم‌چنین عملی را می‌خواهیم؛ شما پیغمبر خدایی و از ما بهتر می‌دانید؛ حضرت(ص) دو کلمه در جواب آن‌ها فرمودند:

«فقال: ذکرُ الله عزّ و جلّ کثیرا»؛

فرمودند: آن عملی که من روی آن تأکید دارم که از همه این پنج موردی که گفتم ارزشش بیشتر است، آن است که: «ذکر الله کثیرا»؛ یعنی این که خدا را زیاد یاد کنیم.

حالا (در سیر و سلوک الی الله هم) اگر استاد طریقت می‌آید به شما اربعینیات و اذکار می‌دهد، همه برای چیست؟ برای همین «ذکر کثیر» است.

در قرآن آمده است:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا»[4]؛ (ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خداوند را یاد کنید؛ یاد کردنی بسیار)؛

هر چه او را بیشتر یاد کنیم به او بیشتر نزدیک می‌شویم؛ خصوصاً مسئله توحید که روی آن تأکید شده که انسان باید بیشتر توحید و یگانگی خدا را در نظر بیاورد تا از کثرت‌ها نجات پیدا کند.

***

پروردگارا آن چه خیر است ما را بدان موفق بدار

و آن چه باعث دوری از درگاه توست از ما دور بفرما

خدای به‌حق محمّد و آل محمّد (علیهم‌السلام) تو را قسم می‌دهیم که دشمنان اسلام که در کمین اسلام و شیعه نشسته‌اند را با دست قدرتت نابود بگردان

فرج امام زمان(عج) را برسان

دعای آن حضرت در حق ما مستجاب بگردان

و صلی‌الله علی‌محمّد و آله الطاهرین

دریافت فایل صوتی