بسم الله الرحمن الرحیم

متن بیانات حضرت آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله»

در شرح و تهذیب کتاب قوت القلوب ابوطالب مکی

موضوع: موانع ورود به سیر و سلوک در بیان بعضی از عرفا

متن کتاب: «وقال بعض العارفين: الذي قطع العباد عن الله عزّ وجلّ ثلاثة أشياء؛ قلة الصدق في الإرادة، والجهل بالطريق، ونطق علماء السوء بالهوى»

شرح «وقال بعض العارفين: الذي قطع العباد عن الله عزّ وجلّ ثلاثة أشياء»؛

بعضی از عرفا گفته‌اند، آنچه موجب شده است تا بندگان وارد این راه سیر و سلوک نشوند، [سه چیز است].

چون این راه سیر و سلوک، برای عموم بندگان خداست؛ راه معرفت است؛ راه قرب خداست؛ شما از هر نظر که نگاه کنید، واجب است و مستحب نیست؛ یعنی از نظر اخلاقی و شرعی واجب است؛ هدف از خلقت‌ ما چه بوده است؟ آیا جز این است که معرفت الله داشته باشیم؟ معرفت نفس نیز باید قبل از معرفت الله تحصیل شود.

شما برای تحصیل معرفت نفس می‌بایست در این راه قدم بگذارید، همینطوری که نمی‌شود!

حالا چه چیزی مانع شده است؟!

ابوطالب مکی می‌فرمایند: «الثلاثة أشياء»؛ ایشان سه عامل را مطرح می‌فرمایند. بر سالک است که این عوامل را از سر راه خویش بردارد.

شرح «قلة الصدق في الإرادة»؛

عامل اول آن است که ما ارادت صادقانه به خداوند و این مسیر نداریم؛ چون صدق ارادت نداریم. لذا باید برویم و ارادتمان را درست کنیم. به زبان نمی‌شود بگوئیم ما سالک الی الله هستیم؛ ما مؤمن و شیعه و چنین و چنان هستیم! ؛ با ادعا که این‌ها درست نمی‌شوند. بلکه این‌ها واقعیت می‌طلبند. لذا ما باید واقعیت این ارادت را در خودمان تحصیل کنیم.

شرح «و الجهل بالطريق»؛

عامل دوم آن است که ما نسبت به راه وصول الی الله جاهل و نادان هستیم. اگر بخواهیم دانا شویم حتماً باید به استاد مراجعه کنیم و شرایط و آداب این راه را رعایت کنیم.

شرح «نطق علماء السوء بالهوى»؛

از بین عالمان سوء، روحانی نماها، حتی در کسبه‌، افرادی می‌آیند و راهمان را سد می‌کنند. می‌گویند که آقا یک وقت وارد عرفان نظری و عرفان عملی نشوید! آن‌جا با مشکل مواجه می‌شوید؛ آن‌جا مثلاً شما را در وحدت‌الوجود می‌برند؛ آن‌جا کافر خواهید شد و چنین و چنان؛ این‌ها حرف‌هائی است که مخالفان عرفان و عالمان ‌سوء می‌زنند؛  این افراد نیز این ‌حرف‌ها را از روی هوی و نه از روی حقیقت می‌زنند. یعنی این حرف‌ها از روی هوای نفسانی‌شان است، و الا باید خودشان در درجۀ اول قرار بگیرند. یعنی قبل از اینکه این راه را با تبلیغ برای دیگران مسدود کنند، باید ابتدا آن حجاب‌هائی را که مانع می‌شود تا باور کند چنین راه سیر و سلوکی و چنین وصول الی الله‌‌ئی هست را رفع نماید.

منبع: شرح و تهذیب قوت القلوب مکی