شرح حدیث صفات شیعیان

حضرت آیت الله کمیلی: خداوند انبیاء و پیامبران را با اخلاق کریمه مخصوص نموده یعنی یکی از ممیزات آن‌ها، همین مسئله اخلاق کریمه است.

بیانات استاد معظم و مکرم حضرت ایت الله کمیلی خراسانی در خصوص اعیاد شعبانیه و شرح حدیث صفات شیعیان در کلام مبارک حضرت امام جعفر صادق علیه السلام

لینک مستقیم دانلود فایل mp3 صوت آیت الله کمیلی

تاریخ سخنرانی: ۱۳۹۲

مدت زمان : ۰۰:۰۷:۵۷

حجم فایل: ۲٫۷۴ مگابایت

بسم الله الرحمن الرحیم و الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی محمد و اله الطاهرین

و لعنه الله علی اعدائهم اجمعین من الان الی قیام یوم الدین

ایام، ایام اعیاد شعبانیه است و از نظر اهل سیر و سلوک این روزها، روزهای مخصوصی است. بندگان سالک راه خدا در چنین ایام و لیالی، توجّهات معنویشان بیش‌تر از وقت‌های دیگر خواهد بود. حدیث شریفی از امام جعفر صادق علیه السلام در کتاب بحار الانوار جلد ۶۹ صفحه ۳۹۷ نقل شده است که حضرت فرمودند:

«لَنُحِبُّ مِن شِیعَتُنا مَن کانَ عاقِلاً»، ما آن شیعه‌ای را که عاقل، اهل تعقل، تفکر و اندیشه باشد، دوست داریم.

«مَن کاَن عاقِلاً فَهِیماً فَقِیهاً حَلِیماً مُدَارِیاً صَبُوراً صَدُوقاً وَفِیّا»، این صفات برجسته‌ای است که امام صادق علیه السلام برای شیعیان و پیروان خود خواسته است. ما هم باید سعی کنیم که این صفات برجسته را در خودمان اگر ضعیف است پر رنگ کنیم.

«فَهِیماً»، یعنی دارای فهم و ذکاوت و زیرکی و فطانتی که می‌گویند «المؤمِن کَیِّسٌ فَطِن». که یک وقت،‌ اوقاتی که بر ما می‌گذرد کلاه سرمان نرود و ما خدایی نکرده وقتی را بیهوده صرف کنیم و نتوانیم از ثوانی و دقایق و ساعات عمرمان آن‌گونه که خدا می‌خواهد، برداشت کنیم.

«فَقِیهاً»، یعنی، فقه و درک ما بالا رود که فقه از لحاظ معنای لغوی، مطلق فهمیدن و درک کردن است ولی از نظر اصطلاحی، فقیه به کسی گفته می‌شود که فقه خاصّ اسلام را و به ویژه فقه شیعه را بررسی کرده باشد. حالا یا از نظر اجتهادی مجتهد باشد و یا از نظر تقلیدی یک مقلّد محقّق خوبی باشد که کاملاً بر روی مسائل فقهی اشراف داشته باشد. از صفات دیگر فرمودند: «حَلِیماً»، در مطلق کارها، حلم و بردباری را از دست ندهد.

«مُدارِیاً»، با مردم مدارا کند. با اهل منزل مدارا کند.

«صَبُوراً»، صبر الهی داشته باشد.

«صَدُوقاً»، صداقت در رفتار و گفتار از خود نشان دهد. «وَفِیّاً»، وفای به عهود و مناسک الهی داشته باشد.

سپس امام صادق علیه السلام فرمودند: «اِنَّ الله تَبارَکَ وَ تَعالی خَصَّ الاَنبِیاء بِمَکارِمِ الاَخلاق»، خداوند انبیاء و پیامبران را با اخلاق کریمه مخصوص نموده یعنی یکی از ممیزات آن‌ها، همین مسئله اخلاق کریمه است. «فَمَن کَانَت فِیه فََلیَحمِدُ الله عَلی ذالِک»، فرمودند: اگر مؤمنی این اخلاق کریمه را داشته باشد باید حمد خدا را کند.

«وَ مَن لََم تَکُن فِیه فَلیَتَضَرَّع إِلى الله وَلیَسأَََلهُ»، اما اگر نداشته باشد باید به درگاه خداوند گریه و زاری کند و در صدد ایجاد آن برآید. سپس راوی گفت: که آقا! من سوال دارم. این مکارم اخلاقی را که فرمودید نام ببرید؟

حضرت فرمود: «الوَرَعَُ و القُنُوعُ وَ الصَّبرُ وَ الشُکرُ وَ الحِلمُ وَ الحَیاءُ وَ السَّخَاءُ وَ الشُجاعَهُ وَ الغِیرَهُ وَ البِرُّ وَ صِدقُ الحَدِیثِ وَ الاَمانَه»، امام صادق علیه السلام مکارم اخلاق را این‌گونه نام می‌برند. یکی مسئله ورع و پرهیزکاری است. دوم قناعت و سازگاری در رزق و روزی الهی است. دیگر صبر و بردباری، شکر و سپاس الهی، حلم و صبوری، حیاء و شرم، سخاوت در راه خدا، شجاعت و دلیری در مقابل دشمن نفس اماره و دشمنان خارجی، «والغیره» غیور بودن بر نوامیس الهی است غیرت داشته باشد، «والبر» احسان و نیکوئی داشته باشد، «وصدق الحدیث و اداء الامانه» و دیگر این‌که در گفتار و حدیث گفتن صادق باشد. اینجا منظور از حدیث، حدیث اصطلاحی نیست. یک محادثه و گفتاری که از او سر می‌زند باید مراقبت نماید که حرف‌هایی باشد که گفتارش سالم و صادق باشد. «و الامانه»، یعنی امانتداریش نیز خوب باشد. به همین مختصر اکتفا می‌شود. امیدواریم که ان شاء الله از این مواعظ و نصایح پند کافی گرفته باشید .و صلی الله علی محمد و اله الطاهرین.

*بهذا الاسناد ، عن ابن مهزیار ، عن جعفر بن محمد ، عن إسماعیل بن عباد ، عن بکیر ، عن أبی عبدالله جعفر بن محمد صلوات الله علیهما أنه قال : لنحب من شیعتنا من کان عاقلا فهما فقیها حلیما مداریا صبورا صدوقا وفیا ، ثم قال : إن الله تبارک وتعالى خص الانبیاء : بمکارم الاخلاق ، فمن کانت فیه فلیحمد الله على ذلک ، ومن لم تکن فیه فلیتضرع إلى الله ولیسأله ، قال : قلت : جعلت فداک وما هی؟ قال : الورع والقنوع والصبر والشکر والحلم والحیاء والسخاء والشجاعه والغیره والبر وصدق الحدیث وأداء الامانه

ترجمه: عبد الله بن بُکیر از امام جعفر صادق علیه السلام نقل مى‌کند: ما کسى را دوست مى داریم که خردمند، فهمیده ، داراى فهم عمیق در دین ، بردبار، مداراکننده ، صبور، راستگو و وافادار باشد، خداوند پیامبران خود را به اخلاق نیکو مختص کرده است. هرکس داراى آن اخلاق نیکو باشد خدا را شکر کند و هرکس که آن‌ها را نداشته باشد ملتمسانه از خداوند بخواهد تا برایش عطا کند. عبد الله مى‌گوید: گفتم: فدایت شوم آنها چه اوصافى هستند؟ فرمود: پرهیزکارى، قناعت، شکیبایى، شکر، بردبارى، شرم، بخشش، شجاعت، غیرت [دینى و ناموسى]، احسان، راستگویى و امانتدارى.

منبع: نام کتاب : بحار الأنوار – ط مؤسسه الوفاء نویسنده : العلامه المجلسی جلد : ۶۹ صفحه : ۳۹۷