بیانات عرفانی آيت الله كميلي

۱ مهر, ۱۳۹۳

کد مطلب : 1031

“تاملی در شرایط ذکر اربعینی”: صوت+متن بیانات استاد معظم؛ ۲۰شهریور۹۳

بازدید: 1855

بسم‌الله الرّحمن الرّحیم

و به نستعین

و صلی‌الله علی‌محمّد و آله الطاهرین

موضوع: تاملی در شرایط ذکر اربعینی[۱]

توسط: استاد معظم حضرت آیت الله کمیلی سلمه الله

مطلبی که در کتاب المطالب السلوکیه آورده‌ایم برای این که خوب مطلب باز و روشن بشود]به آن اشاره میکنیم[این مطلب در صفحه ۱۰۲ نیمه اول کتاب قرار دارد. در این مطلب ۶ شرط را برای کسانی که می‌خواهند ذکر اربعینی بگویند آورده‌ایم. البته در ترجمه ۴ مورد آمده است. با اینکه باید هر ۶ تا ترجمه بشود، در ترجمه فارسی ۴ مورد آمده است.

امیدواریم که إن شاءالله در این «مشکات دل»ی که بناست چاپ شود، نقائصی در متن عربی نبینیم و هر آنچه در متن عربی آمده است، همه آن را ترجمه کرده و به زبان فارسی آمده باشد که همه استفاده کنند و چیزی از متن عربی نیفتاده باشد.

اما این ۶ مورد کدام است؟ آن دو موردی که در ترجمه حذف شده است که خیلی هم مشهور نیست . این دو مورد که در جایگاه اربعین که غیر مشهور است این است که :

۱-«أن یکون المکان بمقدار مترین(غرفه صغیره)…

مکان ذکر اربعین کوچک باشد…

۲-«یجلس متجّهاٌ الی القبله مع الوضوء جلسه متربعه»؛

سالک باید به صورت چهارزانو، باوضو و رو به‌ قبله بنشیند.

۳-«أن یغمض عینیه…

شرط کردیم که کسی که می‌خواهد در این مکان ذکر بگوید چشم‌هایش در حال ذکر گفتن بسته باشد. اگر خسته شد کمی چشم‌هایش را باز کند. چشم‌ بسته باشد چون می‌خواهد به باطن برود و قلب را روشن کند. می‌خواهد انصراف از ظاهر پیدا کند. می‌خواهند اقلاً در این ۲۰ دقیقه- نیم ساعتی که می‌نشیند]از ظاهر منصرف باشد[؛مگر چقدر سختی دارد که عده‌ای فرار می‌کنند؟!

…یکون المکان مظلما لئلا یشغله شیء»؛

باز اینجا تاکید کردیم که مکان ذکر باید تاریک باشد. شما در همین جلسه می‌آیید با این که چندین لامپ برای اضاءت و انارت هست، اما می‌بینید وقتی می‌خواهید حال ذکر و خلوت و سکوت پیدا کنید، چراغ‌ها را می‌بندند تا شما در خودت بروی. یا وقتی می‌خواهند یک روضه‌ی امام حسین علیه‌السلام بخوانند چراغ‌ها را خاموش می‌کنند تا در خودت بروی و درست گریه کنی. کسی را نبینی و خودت گریه کنی. حالا در این مطلب هم گفتیم جایگاه ذکر تاریک باشد تا نفس مشغول به چیز دیگر نشود. «لئلا یشغله شیء» تا اینکه چیز دیگری او را مشغول نکند. البته این «مظلما»را از شرط اول که گفتیم «مسدود المنافذ» هم استفاده می‌شود ولی اینجا بازهم تأکید کردیم.

4.«أن یتعطر برائحه طیبه…

سالک باید در هنگام ذکر اربعینی خود را به عطر خوشبو معطر سازد، مانند عطر یاس یا گل محمدی یا هر نوع عطری که خوشبو باشد ولو به قیمت زیادی این عطر را بتوانی بخری. در مورد مسئله شرعی این که الکل زدن جایز است یا نه باید فتوای مجتهدت را ببینی. البته بعید می‌دانم که گفته باشند نجس است. البته شما باید فتوای مجتهدت را ببینی. یک رایحه ایرانی یا خارجی که این رایحه، رایحه طیبه و خوشبو باشد. چون بعضی عطرها که کم‌قیمت هست به‌جای اینکه آدم خوشبو بشود تنفر پیدا می‌کند!

…ویشعل عود البخور»؛ دیگر اینکه در همان مکان عود بخور را دود بکند که این هم باز یک آثاری دارد. دفع جن و دفع وساوس می‌کند.

۵٫«أن یبدأ بتفکر عمیق، و تخلیه لجمیع الخواطر غیر الله…

قبل از شروع ذکر، فکر است. باید با یک فکر عمیق درونی شروع کنی و نفست را از همه خواطر غیر خدا تخلیه کنی؛ حتی اگر یک خاطر پسندیده‌ای باشد ولی غیر مفهوم ذکر است، شما باید فقط در آن مفهوم توحیدی ذکر «لا اله الا الله» و «یا من هو» یا هر ذکری که استاد به شما داده، غرق بشوی ولو اینکه اذکار دیگر هم برای خودش مفهوم دارد.

…حتی و لو کان الخاطر محمودا»؛ حتی نباید بروی بنشینی آنجا و بگویی فلان مبلغم در بانک است و فردا بروم پول را از بانک بیرون بکشم و بروم مسجد برای کار خیر به فلانی بدهم! یعنی همین افکار هم با وجود این که کار خیر است نباید در ذهن بیاید. این جا، جای توحید است. این جا می‌خواهیم پیش خدا برویم. باید خود را از همه‌چیز خالی کنیم. برای همین گفته ایم:«حتی و لو کان الخاطر محمودا»؛

و اما شرط ششم که آخرین بند است می‌فرمایند:

۶٫«خلو البطن من الطعام و حبّذا لو کان صائماٌ»؛

باید شکم از غذا خالی باشد و گفتیم چه‌بهتر برای آن‌هایی که توان دارند که در طول چهل روز که از استاد دستور می‌گیرند، روزه باشند. موقع ذکر گفتن انسان بتواند روزه باشد یا برخی از ایام چله را؛

اگر روزه گرفتن مقدورتان نیست، مقدورتان هست که این نیم ساعت ذکر را هر وقت از اوقات شب و روز انتخاب نکنید. یعنی مثلاً فرض کنید غذا خوردید، حالا می‌خواهید ذکر بگویید! این درست نیست. چرا گفتند در ماه رمضان مستحب است قبل از افطار نمازتان را بخوانید؟ چون در حال خشوع باشید از صبح تا مغرب روزه بودید، بعد در نماز می‌روید و در این حالت بیشتر حال خشوع و بکاء و از این موارد دست می‌دهد.

برای نیم ساعت ذکر می‌گوییم «خلو بطن»: منظورمان این است که در این ساعت شب و روز حالا که روزه نیستی، ]لااقل[شکمت از غذا خالی باشد. یعنی آن غذای قبلی هضم شده باشد و بین غذای قبلی و زمانی که ذکر میگویی چند ساعت گذشته باشد تا غذاهایی که در معده و شکمت بوده هضم شده باشد و حالا که می‌خواهی ذکر بگویی با شکم خالی ذکر بگویی و بعد بروی غذایت را بخوری.

بعضی این جهات را رعایت نمی‌کنند و برای همین تأثیر ذکر کم می‌شود و می‌آیند به ما می‌گویند ما ۱۰۰ تا اربعین به‌جا آوردیم و هنوز سر جایمان هستیم!! برای این است که آداب اربعین را انجام نداده اید. این ۶ شرط را که در کتاب گفتیم انجام ندادید. برای همین نمی‌توانید از اربعینیات بهره ببرید. یا اگر بهره می‌برید بهره کمی می‌برید، بهره کامل نمی‌برید.

این شرایط شش‌گانه‌ای بود که ما در درس‌های قبل این را گذرانده بودیم. اما چون اسم اربعین آمد و این اربعین هم اربعین کلیمی است و رفقا هم مشغول ذکر کلیمی هستند] این مطلب گفته شد[؛ لذا اگر برخی تابه‌حال این شش شرط را رعایت نکردند، از این امروز به بعد تا آخر این اربعین کلیمی [و برای سایر اربعینیات که از استاد دستور می‌گیرند] رعایت کنند.

و صلی الله علی محمّد و آله الطاهرین

دریافت فایل صوتی

۱– بیانات حضرت استاد آیت الله کمیلی در روز پنجشنبه، مورخ ۲۰شهریور۱۳۹۳؛ مطابق با ۱۵ذی القعده ۱۴۳۵

لینک کوتاه : https://www.komeily.com/?p=1031

مطالب مشابه

شعرخوانی آیت الله کمیلی و بیان ماجرای شعر معروف شهریار درباره حضرت علی(ع)

متن بیانات حضرت آیت الله کمیلی در خصوص شرح بخشي از الهی‌نامه خواجه عبدالله انصاری

اهميت نیت عمل سالک در وصول الي الله

بیانات حضرت آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله» در خصوص معرفت نفس

محبت الهی، بالاترین محبت‌ها است

عمل به شریعت لازمه سلوک عرفانی است.

سلسله مباحث با موضوع معرفت نفس در بیان آیت الله کمیلی در محرم ۱۳۹۷-۱۴۴۰

استفاده بانوان از احساسات و عواطف زنانه در پیشبرد وصول الی الله

بیانات در خصوص امام زمان (عج)

انانیت نفس

نظرات

کلام استاد

کلیپ صوتی

سالك بايد در برابر آزار ديگران صبور باشد

ویژه نامه

نامه‌ای تربیتی اخلاقی از حضرت امام علی(علیه السلام) به فرزندش حضرت امام حسن(علیه السلام)

تقويم اعمال سلوكی

برای دیدن اعمال ماه رجب کلیک نمایید

* ماه رجب و ماه‌هاى شعبان و رمضان، از ماههاى بسیار پرفضیلت است و از تعبیرات بعضى از روایات برمى آید که ماه رجب در میان این سه ماه، امتیاز خاصّى دارد، تا آن جا که ماه رجب «ماه خدا» نامیده شده و ماه شعبان «ماه پیامبر(ص)» و ماه مبارک رمضان «ماه امّت». *ماه رجب یکى از ماههاى حرام است که آغاز و ادامه جنگ در آن، با دشمنان اسلام حرام مى باشد (مگر جنگ دفاعى)؛ و جنایات نیز در این ماهها (ماههاى حرام)، دیه سنگین ترى دارد. * پیغمبراکرم صلى الله علیه وآله ماه رجب را «ماه اَصَبّ» نامیده اند، زیرا رحمت خدا در این ماه بر امّت فرو مى ریزد. * این ماه آمیخته است با یاد پیامبر اکرم(ص) – (به مناسبت مبعث در بیست و هفتم ماه) و یاد امیر‌مؤمنان(ع)- (به مناسبت میلاد مبارک آن حضرت در سیزدهم ماه) و خاطره شهادت موسى‌بن‌جعفر(ع) (در بیست و پنجم ماه) و روزهاى مهمّ تاریخى دیگر؛ و از این نظر یکى از ماههاى بسیار پرخاطره اسلامى است. * از روایات متعدّدى که درباره روزه هاى ماه رجب – حتّى یک روز از آن – وارد شده، اهمّیّت فوق العاده این ماه و عبادت و خودسازى در آن کاملاً روشن مى گردد، که در این جا به گوشه اى از آن اشاره مى شود: ۱- مرحوم «شیخ صدوق» به سند معتبر از امام صادق علیه السلام نقل مى کند که یکى از یاران آن حضرت(ع) در اواخر ماه رجب خدمتشان رسید، چون نظر مبارک امام(ع) به او افتاد، فرمودند: "آیا در این ماه روزه گرفته اى؟ عرض کرد: نه، فرمودند: آن قدر ثواب از تو فوت شده که اندازه آن را کسى جز خدا نمى داند; این ماهى است که خداوند آن را بر سایر ماهها برترى بخشیده و احترام آن را عظیم شمرده و براى روزه داشتن آن، پاداش هاى مهمّى قرار داده است. آن مرد عرض مى کند: آیا اگر در بقیّه این ماه روزه بدارم، به بخشى از ثواب مى رسم؟ امام(ع) فرمودند: آرى; سپس ثواب هاى مهمّى براى کسى که فقط روز آخر ماه، یا دو روز آخر ماه، یا سه روز آخر ماه را روزه بدارد، بیان فرمودند؛ مانند نجات از سکرات مرگ، عذاب قبر و لغزش بر صراط و شداید قیامت و نایل شدن به برائت و رهایى از آتش دوزخ". ۲-در حدیث دیگرى آمده است: «رجب» نام نهرى است در بهشت، از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر؛ هر کس یک روز از این ماه را روزه بدارد، از آن مى نوشد! ۳- در حدیث دیگرى از رسول خدا صلى الله علیه وآله مى خوانیم: "هر کس یک روز از این ماه را روزه بگیرد، خشنودى عظیم خدا را به دست آورده، خشم الهى از او دور مى شود و درهاى جهنّم به روى او بسته خواهد شد". ۴- هر کس سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد، روزه بگیرد، فضیلت بسیار دارد و همچنین در سایر ماههاى حرام. در روایتى از رسول خدا صلى الله علیه وآله آمده است: "هر گاه کسى نتواند در این ماه روزه بگیرد، هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند، تا ثواب روزه آن را دریابد: سُبْحانَ الاِْلهِ الْجَلیلِ، سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبیحُ اِلاَّ لَهُ، سُبْحانَ الاَْعَزِّ الاَْکْرَمِ، سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّهَ وَهُوَ لَهُ اَهْلٌ. منزه است خداى بزرگ، منزه است آن که تنزیه و تسبیح جز براى او شایسته نیست، منزه است خداى برتر و کریمتر، منزه است آن که لباس عزت در بردارد و شایسته آن است. از مجموع احادیث بالا – و دیگر احادیث- به خوبى استفاده مى شود که این ماه، ماه تهذیب نفوس و خودسازى و آغاز یک دوره جدیدِدر ارتقاء کمّی و کیفی سیر و سلوک الى اللّهاست، که از ماه رجب آغاز و به ماه مبارک رمضان منتهى مى شود؛ خوشا به حال آنان که قدر و منزلت این سه ماه را بدانند و از آن بهره کافى بگیرند.

اوّل رجب: مطابق بعضى از روایات، روز ولادت امام محمّد باقرعلیه السلام در سال ۵۷ هجرى قمرى است. دوم رجب: مطابق برخى از روایات روز ولادت امام على النّقى علیه السلام در سال ۲۱۲ هجرى است. سوم رجب: روز شهادت امام على النّقى علیه السلام در سال ۲۵۴ است. دهم رجب: روز ولادت امام محمّد تقى علیه السلام طبق بعضى از روایات است. سیزدهم رجب: روز ولادت امیرمؤمنان على بن ابى طالب علیه السلام است؛ بنا بر مشهور، این مولود عزیزِ جهانِ انسانیّت، ۱۲ سال قبل از بعثتِ رسول خدا صلى الله علیه وآله در داخل خانه کعبه،چشم به جهان گشودند. پانزدهم رجب: مطابق برخى از نقل ها، روز وفات حضرت زینب کبرا علیها السلام است در سال ۶۳ هجرى. هجدهم رجب: روز وفات جناب ابراهیم، فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است. بیست وپنجم رجب: روز شهادت امام موسى بن جعفر علیه السلام در سال ۱۸۳ هجرى است. بیست و ششم رجب: مطابق روایتى، روز وفات حضرت ابوطالب(ع) است. بیست و هفتم رجب: بعثت پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه وآله به نبوّت است.