بیانات حضرت آیت الله کمیلی خراسانی در مراسم بزرگداشت چهل و دومین سالروز عروج آسمانی آیت الحق مرحوم سید هاشم حداد (رض)
حضرت آیت‌الله «محمدصالح کمیلی خراسانی» از اساتید اخلاق و عرفان اسلامی، پنجشنبه ۲۳ اسفندماه در ابتدای مراسم بزرگداشت سالگرد ارتحال آیت الحق مرحوم سید هاشم حداد که در حسینیه شهدای تهران برگزار شد، با بیان اینکه مرگ برای اولیای الهی انتقال از منزلی به منزل دیگر است، گفت: مرگ برای اولیای الهی جابه‌جایی به منزلی دیگر است که با مرگ انتقال از خانه مخروبه به خانه آباد است! حالا چه کسی است که نخواهد لباس نو و خانه نو داشته باشد؟! لذا آن‌هایی که متوجه این امر قیمتی می‌شوند اشتیاق به مرگ و شوق و عشق پرواز دارند و آماده رفتن هستند! و همه مشتاق آن پرواز روحی هستند که با مرگ یا شهادت رقم می‌خورد.
این شاگرد مرحوم سید هاشم حداد ضمن بیان معرفی شخصیت استادشان اظهار کرد: استاد ما مرحوم آیت الحق سید هاشم حداد از شاگردان برجسته آیت‌الله سید علی آقای قاضی بودند که در سال ۱۳۱۸ هجری قمری مطابق با ۱۲۷۹ هجری شمسی متولد شدند و در سن ۸۶ سالگی در ۱۲ ماه مبارک رمضان سال ۱۴۰۴ هجری قمری مصادف با سال ۱۳۶۲ هجری شمسی در کربلای مقدس رحیل کردند و ندای حق را لبیک گفتند.
وی افزود: آشنایی بنده با آیت الحق مرحوم استاد سید هاشم حداد در سن ۲۰ سالگی بود که از آن سن در دامن ایشان تربیت شدم و ایشان شدیداً غرق در توحید بود در حدی که او را از توجه به ظاهر غافل می‌کرد.
خوراک و غذای حاج سید هاشم حداد/لزوم تعادل مزاج در سلوک
این شاگرد عرفانی مرحوم سید هاشم حداد به نحوه خوراک و غذای استادشان اشاره و بیان کرد: خوراک و غذای مرحوم استاد سید هاشم حداد بسیار ساده ولی پاک و حلال بود و از غذاهای شبهه‌ناک دوری می‌کردند و سادگی غذا تا آنجا بود که نان و سبزی یا ترب بود. از طرفی این طور هم نبود که از غذاهای گوشتی استفاده نکنند؛ بلکه به آبگوشت تمایل داشتند و خودم بارها با ایشان دو نفری آبگوشت خوردیم و یک‌بار هم در نجف بودیم که با هم به کبابی رفتیم و کباب خوردیم؛ ولی در شب‌ها سعی بر این بود که غذایشان سبک باشد.
وی ادامه داد: یکی از حقوق، حق نفس است. اگر شما به نفستان ظلم کنید باید جوابگو باشید! اولیای الهی به این مسئله توجه دارند که اگر مسائلی مضرر به بدن باشد را رعایت می‌کنند؛ لذا بارها گفته‌ایم که سالکین الی الله باید همان‌طور که به مسائل روحی توجه دارند حتماً باید به مسائل جسمی و مزاجی توجه کنند که تعادل مزاج حاصل شود.
اثر نگاه عارف بر سفره غذا
آیت‌الله کمیلی خراسانی اظهار کرد: گاهی که با استاد سر سفره‌ای می‌نشستیم می‌فرمودند این غذا روی آن دعا خوانده شده شما هم آن را بخورید و من منظور استاد را متوجه نمی‌شدم؛ چون اگر روی آن دعا خوانده شده بالاخره باید یک نفر دعایی یا قرآنی بر آن خوانده باشد؛ اما چنین چیزی نبود و ایشان بدون اینکه چیزی بر زبان جاری کرده باشد می‌فرمود بخورید روی این غذا دعا خوانده شده است.
وی افزود: بعدها برای من معلوم شد که عارف نگاهش هم دعا است! وقتی نگاه عارف به سفره می‌افتد دعا است! حتی اگر بر زبان هم دعایی نخواند باز هم دعا است؛ چون تمام وجود عارف غرق در دعا، توحید و مستغرق در ذکر خدا است پس دعای عارف صرفاً به زبان نیست!
لزوم رعایت حقوق همسر در سلوک و تهجد شبانه
این استاد عرفان اسلامی به سیره استادشان در مراعات حال همسرشان گفت: استاد می‌فرمود زن با شوهرش باید مسافرت کند و محرم او باید در سفر همراه او باشد و مهم‌ترین محرم زن، شوهر است و خودشان هم وقتی نجف یا ایران می‌آمدند با همسرشان بودند و مسافرت می‌رفتند غالباً با همسرشان بود.
وی ادامه داد: اگر ایشان می‌خواست شب را برای تهجد بیدار شود و می‌دید که همسرش بیدار است و ممکن است تهجد ایشان برای همسر مزاحمتی ایجاد کند اول به رختخواب می‌رفت و عیالش را خواب می‌کرد و بعد مشغول تهجد می‌شد؛ اما ما برخی‌ها را می‌بینیم که زن را در محل خواب منتظر می‌گذارند و خودشان سر سجاده و تهجد می‌روند درحالی‌که این نوع رفتار با زن درست نیست! سالک اگر بخواهد همسر و فرزند و حتی پرنده‌ای را از خود برنجاند و دل کسی را برنجاند در راه سیروسلوک موفق نخواهد شد.
سبکبال شدن شاگردان در محضر استاد
آیت‌الله کمیلی خراسانی با بیان اینکه وقتی شاگردان به محضر استاد می‌رسیدند یک حال سبک‌بالی کسب می‌کردند، گفت: وقتی به محضر ایشان می‌رسیدیم و چند دقیقه‌ای در محضرشان بودیم مثل یک پرنده‌ای و حالتی از پرواز و سبک‌بالی به ما دست می‌داد. قلب ایشان پر از سکینه و آرامش معنوی بود و همان نفس مطمئنه در قرآن را داشتند و همان آرامش از ایشان به ما هم منتقل می‌شد و اصلاً احتیاج نبود از ایشان موعظه لسانی بشنویم؛ بلکه از همان سکوت و صمتی که ایشان در مجلس داشتند ما بهره کافی را می‌بردیم خصوصاً وقتی دو زانو در مقابل ایشان قرار می‌گرفتیم و به وجه منور ایشان نگاه می‌کردیم تمام سؤالات خود را در این نگاه از ایشان می‌گرفتیم و افراد زیادی که با ایشان رفت‌وآمد داشتند همین مشاهدات بنده را نقل می‌کردند.
علامه طهرانی شاگرد برجسته استاد/فرق کتاب حداد در آینه حداد با روح مجرد
این استاد عرفان اسلامی در ادامه با اشاره به شاگردان مرحوم سید هاشم حداد اظهار کرد: راجع به شاگردان ایشان شاگرد اول ایشان در بین همه علامه طهرانی بود که هم فقیه و مجتهد و هم دلباخته ایشان بود. از همه نظر ما می‌دیدیم که ایشان دلباخته استاد است و اگر بخواهید بیشتر متوجه ارادت علامه طهرانی به استاد بشوید می‌توانید کتاب روح مجرد را بخوانید و از ناحیه بنده هم کتاب حداد در آینه حداد را مطالعه کنید. البته فرق این کتاب با روح مجرد این است که بنده سعی کردم در این کتاب فقط بر حول‌وحوش سیره و سبک سلوکی استاد حرف بزنم و در پایان به چند شبهه پاسخ دادم؛ ولی در روح مجرد وقتی علامه به اشخاص می‌رسند بحث را به سمت معرفی آن شخص هم می‌برند.