مناسبت های روز اوّل ماه ذیالقعده

۱٫ولادت حضرت معصومه علیها السلام در این روز در سال ۱۷۳ هجری دخت گرامی موسی بن جعفر علیه السلام ، حضرت فاطمه معصومه علیها السلام به دنیا آمده است .(۱)

پدر بزرگوار آن حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام ، و مادر مکرمه آن حضرت جناب نجمه علیها السلام مادر امام رضا علیه السلام است .نام مبارکش فاطمه، لقب آن حضرت معصومهو در خانوادۀ امام هفتم علیه السلام حضرت معصومه علیها السلام را " فاطمه کبری" می خواندند.(۲)

۲٫جنگ بدر صغری

در این روز در سال ۴ هجری جنگ بدر صغری واقع شد ، و به آن " بدرالموعد" و " بدر الثالثه" هم می گویند.(۳)

۳٫مرگ اشعث بن قیس

در شب اول ذی القعده سال ۴۰ هجریاشعث بن قیس کندی به درکات جحیم شتافت.(۴)امام صادق علیه السلام می فرماید: " اشعث بن قیس در قتل امیرالمؤمنین علیه السلامشریک بود ، و دخترش جعده امام مجتبی علیه السلامرا مسموم کرد ، و محمد پسرش در قتل امام حسین علیه السلامشریک بود ".(5)

اشعث در سال دهم هجرت با جمعی از قبیلۀ خود اسلام آورد ، و بعد از پیامبر صلی الله علیه واله مرتد شد. ابوبکر او را دستگیر کرد و خواهرش کورش را به شرط همسری به او داد. از این زن جعده و محمد به دنیا آمدند ، که جعده قاتل امام حسن علیه السلام و محمد جزء لشکر عمر سعد در کربلا شد ، و در دستگیری جناب مسلم بن عقیل علیه السلام نیز نقش بسزایی داشت.(۶)

در روز عاشورا به سبب جسارتی که به حضرت امام حسین علیه السلام کرد هنگامی که برای قضای حاجت به کناری رفته بود ، عقرب او را نیش زدو در حالی که عورتش پیدا بود به آتش جهنم وارد شد.(۷)

۱٫طبقات ابن سعد: ج ۲ ص ۵۱ . زندگانی حضرت معصومه علیها السلام و تاریخ قم: ص ۳۴ . فاطوه بنت الامام موسی الکاظم علیه السلام: ص ۱۴ .

۲٫بحار الانوار: ج ۴۸ ص ۲۸۸ – 303.

۳٫ناسخ التواریخ: جلد هجرت ص ۱۹۷ . بحارالانوار: ج ۲۰ ص ۱۸۲ .

۴٫ مستدرک علم رجال هجرت الحدیث: ج ۱ ص ۶۸۸ .

۵٫ بحار الانوار: ج ۴۲ ص ۲۲۸ .

۶٫ ریاحین الشریعه: ج ۳ ص ۵۹ . مستدرکات علم رجال الحدیث: ج ۱ ص ۶۸۸ .

۷٫بحار الانوار: ج ۴۴ ص ۳۱۷ .

مناسبت های روز نهم ماه ذوالقعده

۱٫ نفس المهموم: ص ۸۴ . وقایع الشهور: ص ۲۱۳ .

مناسبت های روز یازدهم ماه ذوالقعده

پدر آن حضرت موسی بن جعفر علیه السلام و مادرشان ام البنین نجمه علیها السلام (۳)است . نام مبارکشان علیاست ، و کنیۀ آن حضرتابوالحسناست ، و کنیۀ خاصشانابوعلیاست .(۴)

القاب حضرت

سراج الله ، نورالهدی ، قره عین المؤمنین ، مکیده الملحدین ، کفو الملک ، کافی الخلق ، رب السریر ، رئاب التدبیر ( به معنای مصلح ) ، فاضل ، صابر ، وفیّ ، صدیق ، رضیّ.(۵)

هنگامی که آن حضرت به دنیا آمد پدرشان حضرت موسی بن جعفر علیه السلام دستور دادند فرزندشان را بیاورند.

آن حضرت را در پارچۀ سفیدی پیچیده و به خدمت پدر بردند.آن حضرت در گوش راست حضرت رضا علیه السلام اذان و در گوش چپ اقامه فرمود ، و آب فرات به کام مبارک آن حضرت ریخت و سپس او را به مادر مکرمه اش نجمه علیها السلام برگردانیدند.(۶)

۱٫ اعلام الوری: ج۲ ص ۴۰ . جلاء العیون: ص ۵۴۴ . فیض العلام: ص ۹۰ . بحار الانوار: ج ۴۹ ص ۱۰ .

۲٫ فیض العلام: ص ۱۱۹ . بحار الانوار : ج ۴۹ ص ۳۰۴ .

۳٫ اعلام الوری: ج ۲ ص ۴۰ . بحار الانوار: ج ۴۹ ص ۱۰ . ارشاد: ج ۲ ص ۲۴۶ .

۴٫ بحار الانوار : ج ۴۹ ص ۱۰ .

۵٫بحار الانوار : ج ۴۹ ص ۱۰ .

۶٫بحار الانوار : ج ۴۹ ص ۹ .

مناسبت های روز بیستم سوّم ماه ذوالقعده

۲٫جنگ بنی قریظه

در این روز در سال ۴ هجری غزوۀ بنی قریظه به وقوع پیوست . مسلمانان ۳۰۰۰ نفر بودند و یک نفر به نام خلّاد بن سوید شهید شد . کفار ۹۰۰ نفر بودند که همۀ آنها کشته شدند.(۲) بنابر قولی این جنگ در شوال به وقوع پیوسته است .(۳)

۱٫مسار الشیعه : ص ۱۶ . العدد القویه: ص ۲۷۵ . فیض العلام : ص ۹۷ .

۲٫الموسوعه الکبری فی غزوات النبی الاعظم صلی الله علیه و اله: ج ۳ ص ۱۹۲ .

۳٫بحار الانوار: ج ۱۹ ص ۱۷۰ .

مناسبت های روز بیست و پنجم ماه ذوالقعده

۱٫کافی: ج ۴ ص ۲۴۸ .

۲٫ الغدیر: ج ۱ ص ۹ . قلائد النحور : ج شوال ، ص ۲۷۲ .

مناسبت های روز آخر ماه ذوالقعده

بعد از شهادت حضرت رضا علیه السلام مأمون جوادالائمه علیه السلام را به بغداد طلبید و دخترش ام الفضل را به آن حضرت تزویج نمود . پس از مدتی که آن حضرت از سوء معاشرت مأمون بسیار ناراحت بودند برای حج به مکه تشریف بردند. سپس به مدینه رفتند و در آنجا بودند تا مأمون به درک واصل شد و معتصم برادر او خلیفه شد .

معتصم حسادت خاصی نسبت به آن حضرت داشت ، و آن امام معصوم علیه السلام را به همراه ام الفضل به بغداد احضار کرد . آن حضرت در حضور اکابر شیعه و ثقات اصحاب خود در مدینه امام هادی علیه السلام را امام بعد خود معرفی کردند و ودایع امامت را تسلیم ایشان نمودند و در ۲۸ محرم سال ۲۲۰ وارد بغداد شدند . ام الفضل به تحریک عمویش معتصم و به قولی جعفر بن مأمون ، امام علیها السلام را در سن ۲۵ سالگی مسموم کرد.(۵)

۱٫ ارشاد: ج ۲ ص ۲۹۵ . اعلام الوری : ج ۲ ص ۱۰۶ . توضیح المقاصد: ص ۲۹ . کشف الغمه: ج ۲ ص ۳۷۰ . اصول کافی : ج ۲ ص ۵۴۱ . فیض العلام: ص ۱۰۳ . بحار الانوار : ج ۵۰ ص ۸ – 10 . قلائد النحور: ج ذی القعده ، ص ۲۷۹ .

۲٫بحار الانوار : ج ۵۰ ص ۱۱ ، ۱۲ ، ۱۴ ، ۱۵ ، ۱۷ .

۳٫ تتمه المنتهی: ص ۳۰۰ .

۴٫ شرح احقاق الحق : ج ۱۲ ص ۴۱۴ – 416.

۵٫خلاصه ای از قلائد النحور: ج ذی القعده ، ص ۲۷۹

مناسبت های تتمّه ماه ذوالقعده

آنان از مسجد شجره احرام بستند ، و در یک منزلی مکه در محلی به نام حدیبیه بر سر چاهی توقف نمودند . آب چاه به اندک زمانی تمام شد و چون به آن حضرت خبر دادند ، به معجزۀ نبوت آب چاه آن قدر زیاد شد که مثل چشمه می جوشید.

کفار از حرکت با خبر گشته مانع ورود حضرت به مکه شدند. آن حضرت بیعتی دیگر به نام " بیعه رضوان " از اصحاب گرفتند . قرار شد آن حضرت سال بعد حج و عمره را قضا کنند و قراردادی بین مسلمین و کفار منعقد شد ، که طبق شروطی تا ده سال جنگ بین آنان نباشد . گروهی از صحابه از این صلح دلتنگ شدند ، عمر بن خطاب گفت: " در نبوت شک نکردم مانند روز حدیبیه "(2)، به پیامبر صلی الله علیه واله می گفت: ما چگونه به این خواری گردن نهیم و به این مصالحه رضایت دهیم!!

حضرت فرمودند: من پیامبر خدایم و کاری جز به حکم خداوند نمی کنم.عمر گفت: تو به ما گفتی به زیارت کعبه می رویم و عمره انجام می دهیم ، پس چه شد ؟ پیامبر صلی الله علیه واله فرمود: آیا گفتم امسال این کار انجام می شود؟ عمر گفت: نه ! فرمود: پس چرا مجادله می کنی؟!!

در بازگشت از حدیبیه سورۀ فتحبر آن حضرت نازل شد.(۳)

۱٫ استیعاب: ج ۴ ص ۱۹۱۷ .

۲٫التعجب ( کراجکی ): ص ۵۹ .

۳٫ ۳۳۵ ، ج ۱۸ ص ۳۷ ، ج ۸۶ ص ۱۱۱ . منتهی الآمال : ج ۱ ص ۷۶ . بحار الانوار: ج ۲۰ ص ۳۱۷ – ۳۱۶