پیشنهاد طرحی راهبردی در موضوع امرتهذیب حوزه علمیه

نامه آیت الله کمیلی به مدیر حوزه های علمیه کشور جناب آیت الله اعرافی

ضروری است مانند جامعهی مدرسین و... (بلکه مقبولتر و جامعتر) لجنه و اجتماعی از بزرگان و قلل تهذیب که جامع الاطراف و مقبول خاص و عامند تشکیل شده تا موجبات تشویق و ترغیب مشارب و طرق مختلف از بزرگان عرفان واخلاق را جهت حضور اجتماعی و نظامند فراهم نمایند. و با واگذاری حوزه یا حوزههایی به هر کدام از اساتید فراخوانده شده، امور تهذیب آن محیط را با ارتباط مسمتر، منظم، هدفمند و زنده با طلاب آنجا مدیریت و به سامان کنند.

بازدیدها: 1172

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله الذی علا فی توحّده و دنا فی تفرّده و جلّ فی سلطانه و عظُم فی أرکانه و أحاط بکلّ شیءٍ علماً و هو فی مکانه و قهر جمیع الخلق بقدرته و برهانه و صلی الله علی محمد وآله الطاهرین.

قال الله الحکیم: ماخلقت الجنّ والإنس إلاّ لیعبدون – أی لیعرفون – و قال رسوله إنّی بعثت لأتمّم مکارم الأخلاق

مدیر محترم حوزه‌های علمیه کشور و برادر گرامی جناب آقای اعرافی

سلام علیکم

ضمن عرض خسته نباشید و آرزوی توفیق خدمتگزاری بیشتر به حوزه علمیه محمدی جعفری برای حضرتعالی نکاتی چند را پیرامون چیستی و چرایی تهذیب مطلوب، جایگاه آن، در هندسه تحول حوزه‌های علمیه و چگونگی تحقق بخش معظمی از مطالبات مقام معظم رهبری معروض می‌دارم. سالیانی است که تحول (روزآمدی و کارآمدی) مهمترین دغدغه بزرگان حوزه به ویژه مقام معظم رهبری است. بنده با توجه به بررسی آرا و نظرات بسیاری از صاحبان نظر و بصیرت و تجارب شخصی خود در محیط حوزه، اعم از تحصیل و تدریس، مصرانه و قاطعانه اعلام می‌کنم که قدر مشترک و قلب تپنده حرکت نظامند تحول، در حوزه با هر تعریف عالمانه‌ای مسلما اخلاق عرفانی است. به تعبیر حکیمانه رهبر انقلاب تحول یعنی حرکت نو به نوی محتوایی و اجتهادی. تحول صحیح و مرضی از نظر علماء فن -که دارای نگاه کلی و روشمند هستند- جامع میان سنت کارآمد و نوآوری اصیل است و تنها عنصر و محیطی که می‌تواند موجبات این جمعیت و امر بین الامرین را فراهم کند اخلاق عرفانی است. اخلاق عرفانی اخلاقی است که به تعبیر مقام معظم رهبری در اتصال و بهره‌وری از نفوس و انفاس قلل و اساتین تهذیب که اهل حال و مقام، ذکر و فکر، خشوع و خضوع، عالم به زمان و زمین خود هستند – شرایط صیرورت و شدن را برای طلاب جوانی که بیش از پیش خواهان و نیازمند تهذیب‌اند فراهم می‌کند.

از تلاش‌های خالصانه و با ارزش معاونت تهذیب مطلعم اما به تجربه و استقراء تام اعلام می‌کنم که روش‌های به کار گرفته شده آن‌گونه که باید و شاید نتوانسته‌اند انتظارات حضرت حجت (عجل الله تعالی فرجه) را به عنوان صاحب و ولی حوزه و مطالبات حضرات مراجع و علماء اعلام به ویژه مقام معظم رهبری را برآورده کنند. لذا پیشنهاد و طرحی راهبردی و عملیاتی را جهت این مهم، به اختصار عنوان می‌کنم. ضمنا قسمت‌هایی از فرمایشات ومطالبات تهذیبی رهبر معظم پیوست این مرقومه ارسال می‌شود که قطعا مشاهده و مطالعه آن خالی از ثمره و راهبرد نخواهد بود؛ به ویژه نکاتی که به عمد از سوی ایشان بسامد و تاکید بیشتری دارند، از جمله ضرورت شناخت و معرفی بزرگان اخلاق به ویژه سلسله معرفت النفس به عنوان الگوی مطلوب، ضرورت عرفان عملی نسبت به عرفان نظری، پرهیز دادن از ایجاد نگرش آکادمیک به اخلاق عرفانی و تاکید بر عملکرد اخلاقی تحت اشراف اساتید متضلع و متمکن و جامع الاطراف و… .

با توجه به ساختار ریشه دار و خاص حوزه‌های علمیه و براساس گزارشات و شواهد تاریخی و مصداقی، جریان‌های والا ، فراگیر و تعیین کننده در حوزه معمولا منظور نظر و محصول درک، اراده ، حضور و همکاری بزرگان و فحول آن بوده و زمانی منجر به ایجاد تغییر و تحول شده‌اند که خود جوش و عمومی بوده باشند. بنابراین توقع تهذیب مطلوب و موثر به عنوان محور تحول از بروکراسی اداری ولو با لعاب حوزوی چندان معقول و نتیجه بخش نیست. ضروری است مانند جامعه مدرسین و… (بلکه مقبول‌تر و جامع‌تر) لجنه و اجتماعی از بزرگان و قلل تهذیب که جامع الاطراف و مقبول خاص و عامند تشکیل شده تا موجبات تشویق و ترغیب مشارب و طرق مختلف از بزرگان عرفان و اخلاق را جهت حضور اجتماعی و نظامند فراهم نمایند. و با واگذاری حوزه یا حوزه‌هایی به هر کدام از اساتید فرا خوانده شده، امور تهذیب آن محیط را با ارتباط مستمر، منظم، هدفمند و زنده با طلاب آنجا مدیریت و به سامان کنند.

شخصیت‌هایی چون آقایان جوادی آملی، ناصری دولت آبادی، تحریری، خرازی، صدیقی و دیگر از خوبان حفظهم الله القدیر می‌توانند با تشکیل این لجنه و جامعه هم بر سیاست‌های کلی تهذیب نظارت کنند و هم تعاملات، تاثیرات و تأثرات تهذیب (اخلاق عرفانی) با دیگر رئوس تحول از جمله شئون علمی و حضور اجتماعی حوزه را مدیریت عالمانه و عاملانه بنمایند.

قطعا حرکت منظم و پویای معاونت تهذیب زیر نظر این کمیته، هم عمیق‌تر و ماندگارتر خواهد شد و هم از برکت انفاس قدسی این بزرگان، روح لطیف اخلاق نبوی (صلی الله علیه واله) که فارق اخلاق ناب دینی از انواع اخلاق‌های غیرآسمانی-اعم از اخلاقیات حداقلی(سکولار)، تاجرانه و عمل‌گرایانه صرف و…- است بهره‌مند خواهد شد و هم به دلیل این نظارت و همراهی از وجاهت و مقبولیت بیشتری برخوردار خواهد شد.

امید است تحت عنایات خداوند منان، حضرت ولی عصر و جناب فاطمه معصومه (علیهما السلام) شجره طیبه حوزه‌های علمیه شکوفاتر و بارورتر گردد.

محمدصالح کمیلی خراسانی

لینک کوتاه : https://www.komeily.com/?p=17956

مطالب مشابه

وصیت‌نامه آیت الله سیدعلی قاضی طباطبائی «رضوان الله علیه»

نامه علامه طهرانی به آیت الله کمیلی

نامه عرفانی میرزاجواد ملکی تبریزی به مرحوم کمپانی

نامه اخلاقی عرفانی امام به فاطمه طباطبایی

نامه عرفانی حضرت امام به سیداحمد خمینی

توضیحات مقام معظم رهبری در مورد نامه ای از آیت الله قاضی

پاسخ استاد کمیلی به نامه جناب موسوی مطلق

نظرات

کلام استاد

کلیپ صوتی

زیارت و دیدار حضرت صاحب الزمان (عج)

ویژه نامه

مجموعه سخنرانی‌های آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله» در ماه ذی القعده

تقویم سلوکی

اعمال ماه ذی القعده

مناسبات ماه ذی القعده

ماه ذى القعده ، نخستین ماه ازماههاى حرام است که در آنها جنگ، حتّى با دشمنان اسلام حرام است; مگر این که جنگ برمسلمین تحمیل شود (سه ماه دیگر از ماههاى حرام، ذى الحجّه، محرّم و رجب است) آتش بس در این چهار ماه وسیله اى براى آرامش جامعه و توفیق براى حجّ وعبادت، حلّ مشکلات اقتصادى و بازنگرى در امر جنگ و یافتن نقطه پایان براى آن و سپس مرهم نهادن بر زخم هاى جانکاه ناشى از آن است. ماهى است که زوّار خانه خدا از اطراف و اکنافِ جهان به سوى خانه خدا حرکت مى کنند، گروهى به مدینه مى روند و قبر پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و قبور ائمّه هدى(علیهم السلام) را زیارت مى کنند و آثار تاریخى که در جاى جاى این خاستگاه اسلامى وجود دارد را مى بینند و غرق لذّات روحانى مى شوند (هرچند نابخردان و جاهلان، بسیارى از این آثار عظیم و گرانقدر را از میان برده اند) گروه دیگرى راهى مکّه مى شوند و با انجام مناسک «عمره تمتّع» در انتظار مراسم بزرگ عبادى سیاسى حج مى نشینند و با طواف کعبه و شرکت درصفوف پرشکوه جماعت، روح و جانشان را تازه مى کنند . سیّد بن طاووس در فضیلت این ماه مى گوید: «ماه ذى القعده ماهى است که به هنگام شدّت و گرفتارى، زمان خوبى براى دعاست، و براى رفع ظلم و ستم و دعا بر ضد ظالم مؤثّر است. همچنین مى گوید: «این ماه «ماه اجابت دعاها» نامیده شده است; لذا باید اوقاتش را غنیمت شمرد و در آن روزه حاجت گرفت.