شبه‌ای بر ناکارآمدی حرم امامام معصوم و ویروس کرونا

دانلود کلیپ تصویری 

متن شبهه یا سوال:

یک زمانی می‌گفتند بروید حرم شفا بگیرید، حالا خود حرم را هم بسته‌اند و دارند ضد عفونی می‌کنند. جالب است! فقیهان و عالمان، از ترس یا در خانه‌های خود در قم حبس شدند و یا به شهرهای امن فرار کردند، و شهر مذهبی شان را برای مردم گذاشتند و اعلام کردند تا اطلاع ثانوی مساجد و مراکز علمی و حوزوی و نماز جمعه تعطیل است. مگر همین اماکن مذهبی نبود که مردم را برای شفا و دادن خمس و زکات برای سلامتی تشویق می‌کردید حالا هم خودتان  برای از بین بردن کرونا دست به دامانشان شوید!

پاسخ به شبهه: قبل از هرچیز به این روایت توجه بفرمایید:
«قال علی امیر المومنین علیه السلام: إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُجْرِي‏ الْأُمُورَ عَلَى مَا يَقْتَضِيهِ لَا عَلَى مَا تَرْضَاهُ؛ امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود: خداوند متعال، امور و حوادث را آنگونه که مقتضای آن‌هاست جاری می‌کند نه آن‌گونه که شما دوست دارید!» (عیون الحکم و المواعظ/ص۱۴۹)

با توجه به این روایت، اقتضای سقوط از بلندی مرگ است، اقتضای چاقو برندگی است و اقتضای ویروس هم بیماری‌زایی. «کجا» و «در حق چه کسی» هم فرقی نمی‌کند. چاقو بناست بِبُرد، شکم خلیفه باشد یا حنجر یک بی‌گناه. حال اگر در بین «بریدن» های بی‌شمار، گلوی اسماعیل را نبرید، آنجا باید دنبال چرایی‌اش باشیم.
کار ویروس هم بیماری زایی است، حال چه در قم و مشهد باشد یا لندن و پاریس. چرا؟ چون اساسا در این عالم، جریان امور بر مبنای «قانون علیت» است. و این هم یعنی «اگر ویروسی بیاید، بیماری ایجاد می‌کند»، اگر در این بین رحمت الهی اقتضا کند، شفا هم حادث می‌شود.

در همین زمینه امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
«أَبَى‏ اللَّهُ‏ أَنْ‏ يُجْرِيَ‏ الْأَشْيَاءَ إِلَّا بِالْأَسْبَابِ فَجَعَلَ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ سَبَبا؛ خداوند متعال بنا ندارد امور و حوادث این عالم را جاری کند مگر بوسیله اسباب آن‌ها، به همین دلیل هم برای هرچیزی سبب و علتی قرار داد». (کافی/ج۱/ص۱۸۳)

اینکه ما انتظار داشته باشیم «چون این شهر، شهر مقدسی است، پس باید هیچ اتفاق بدی در آن نیفتاده و ویروس در آن کارگر نباشد» امری خلاف عقل و منطق عقلانی اسلام است. چون:

۱٫ اگر اینگونه بود در شهرهای مقدس‌تری چون مکه و مدینه هرگز نباید شاهد حوادث ناگوار باشیم، در حالی که وقتی صفحات تاریخ را ورق می‌زنیم، اتفاقات ریز و درشت طبیعی و غیر طبیعی را می‌بینیم که بر این اماکن مقدس و حتی بر کعبه عارض شده است. سیل‌های متعددی که بارها در مکه جاری شده و خانه کعبه را با خرابی روبرو کرده یکی از این حوادث طبیعی است.

به عنوان مثال، تاریخ از سیلی نام می‌برد به نام «سیل ام نهشل» که در سال هفدهم هجری در مکه جاری شد که در ضمن آن خانه کعبه به گونه‌ای خراب شد که مقام ابراهیم را فرسنگ‌ها پایین‌تر از شهر یافتند. (الوافی/ج۱۲/ص۶۳)

این گونه حوادث طبیعی چیز تازه‌ای نیست که بر اهل تاریخ پوشیده باشد! حوادث غیر طبیعی هم که به دست بشر اتفاق افتاده و بارها خانه کعبه را ویران نموده به قدری مشهور و معروف است که نیازی به تکرار آن‌ها نیست. از ویران کردن کعبه توسط سپاه یزید در سال ۶۳ هجری و در جنگ با عبدالله بن زبیر بگیر تا کشتار صدها حاجی در حج سال ۱۳۶۶ به دست خاندان آل سعود. کشته شدن چند هزار نفر هم در حج سال ۱۳۹۴ در جریان حادثه منا به دلیل ازدحام جمعیت هم خود نمونه دیگری از این حوادث است.

۲٫ شخصیت‌هایی که این حرم‌ها و اماکن مقدس مثل مشهد و قم و کربلا و نجف به آن‌ها منسوبند، خود نیز انسان‌هایی بودند که مکررا توصیه‌هایی برای سلامتی افراد و پیشگیری از بیماری ها ارائه می‌دادند. «تاکید به استحباب مسواک» و… از این دست است. از این بزرگواران حتی روایات بسیاری در درمان بیماری های مختلف وارد شده، به حدی که در کتاب‌های مفصلی چون «طب النبی»، «طب الصادق» و «طب الرضا» و… جمع آوری گردیده است.

آن‌ها چه بسا برای اینکه به دیگران نشان دهند که در این عالم همه چیز بایستی بنا بر مقتضای طبیعی خود پیش برود، به طبیب و معالجه روی می آوردند که اگر غیر از این بود امام مجتبی علیه السلام بر بالین امیرالمومنین طبیب حاضر نمی‌نمود.
چون طبق همان فرمایش امام صادق علیه السلام «أَبَى‏ اللَّهُ‏ أَنْ‏ يُجْرِيَ‏ الْأَشْيَاءَ إِلَّا بِالْأَسْبَابِ؛ خداوند متعال بنا ندارد امور و حوادث این عالم را جاری کند مگر بوسیله اسباب آن‌ها» بله، شفا دهنده اصلی خداست و طبیب و درمان هم بخشی از این فرایند است.

به این روایت جالب از امام صادق علیه السلام توجه بفرمایید:
«إِنَّ نَبِيّاً مِنَ الْأَنْبِيَاءِ مَرِضَ فَقَالَ لَا أَتَدَاوَى‏ حَتَّى يَكُونَ الَّذِي أَمْرَضَنِي هُوَ الَّذِي يَشْفِينِي فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَا أَشْفِيكَ حَتَّى تَتَدَاوَى فَإِنَّ الشِّفَاءَ مِنِّي وَ الدَّوَاءَ مِنِّي فَجَعَلَ يَتَدَاوَى فَأَتَى الشِّفَاء؛ یکی از انبیاء الهی بیمار شد. در این حال گفت: معالجه و درمان نمی‌کنم تا خداوندی که مرا بیمار نموده خودش هم مرا شفا دهد. وحی نازل شد که: شفایت نمی‌دهم تا خود را معالجه و درمان کنی، چرا که هم شفا از من است و هم دارو. وقتی چنین شد، آن پیامبر الهی خود را مداوا نمود، خدا هم شفا و بهبودی از بیماری را بر او عنایت نمود». (مکارم الاخلاق/ص۳۶۲)

پس دنیای مادی ما قواعد و سنتهای خود را دارد، از آن چیزی غیر از این انتظار نداشته باشیم.

۳٫ نکته دیگری که حائز اهمیت است اینکه: کدام شیعه‌ای تاکنون از در و دیوار حرم و پنجره‌هایی مشبک به نام ضریح حاجت خواسته و شفا طلب نموده است؟!

اگر طلب حاجت و شفای بیماریِ لاعلاجی هم بوده از ذوات مقدسه معصومین بوده، چرا که آن‌ها را حجت خداوند و آبرومند بارگاه الهی می‌دانیم. اگر بنا بود نگاه ما به حرم و ضریح و… باشد که در بقیع احساس آرامش نمی‌کردیم. حرم و ضریح اگر برای ما الهام‌بخش و مایه آرامش است بخاطر آن وجود با عظمتی است که این مکان به او منسوب است.

امروز هم حتی با وجود «ویروس منحوس» و یا مشکلات بزرگتر، همین اماکن مقدس، ملجاء و پناهگاهِ بی‌پناهان و درماندگان است. و اینها یعنی «تشیع نماد امتزاج عقل و عشق است». به حرم عشق می‌ورزد و برای درمان بیماری اش علاوه بر توسل به صاحب حرم، مداوا هم می‌کند.

شیعه حرم را مأمن خود می‌داند و در عین حال، در زمان ظهور بیماری، هشدارهای اطباء را جدی گرفته و به مبارزه با عوامل بیماری‌زا بر می‌خیزد، نه اینکه به نام عشق تهور کرده، رفتاری خلاف عقلانیت به نمایش بگذارد، که اگر چنین کرد یا در خلوص نیت اش باید شک کرد یا در عقلش!