اجتماع/ بیانات آیت الله کمیلی/ بیانات اخلاقی/ ربیع الاول/ ویژه نامه

26 مهر 1400

کد مطلب : 26126

ارسال صوت+ متن کامل بیلنات

فضائل پیامبر اسلام و اخلاق کریمه (صلی الله علیه و آله)

اخلاق رسول الله در خانواده. صبر و بردباری پیامبر با مردم. معاشرت حضرت با مردم. سحرخیری و نحوه تلاوت قرآن حضرت. احترام به حیوانات. نحوه بیان حضرت. سادگی در بیان احکام دین. ذکر و یاد خداوند

بازدیدها: 248

بسم الله الرحمن الرحیم

دانلود فایل صوتی بیانات آیت الله کمیلی خراسانی در خصوص فضایل و اخلاق کریمه پیامبر

مکان و تاریخ: قم 1395/09/25

مدت زمان: ۰۰:38:09

حجم فایل: 8,3مگابایت

متن بیانات

بلغ العلی بکماله کشف الدجی بجماله حسنت جمیع خصاله صلوا علیه و اله

ستایش خداوندی را سزاست که پروردگار جهانیان است و درود و سلام به روان پاک سرورمان پیامبر اکرم و خاندان طاهرینش باد. در این وانفسای جهان، که هرکس داعیه‌دار هدایت و دستگیری انسانهاست، عقل حکم می‌کند، که انسان جز به کسی که متصل به حقیقت و دور از اشتباه است، مستمسک نشود.

در میان هدایت کنندگان هدایت شده، وجود اقدس پیامبر اعظم صلی الله علیه و اله و سلم از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است که خدای متعال در جای جای قرآن به آن تصریح فرموده است. تخلق به اخلاق پیامبر و مزین نمودن کارها به ظاهر و باطن سنت نبوی کمال نهایی و غایت آرزوی یک مسلمان است و سعادت دنیا و آخرت را در پی دارد.

مطلبی که در خصوص مناقب، فضایل و اخلاق کریمه پیامبر اسلام ذکر می‌شود برگرفته از سخنرانی حضرت آیت الله کمیلی خراسانی به تاریخ شب شانزدهم ماه ربیع الاول سال ۱۴۳۸ هجری قمری است.

ذکر شمیمی از اخلاق رسول خدا به واسطه آن‌که شخص شخیص پیامبر الگوی زیبای ما است، آن‌گونه که وارد شده است «و لکم فی رسول الله اسوه حسنه» و به فرموده قرآن کریم که «انک لعلی خلق عظیم» و بیان مبارک آن حضرت که فرمودند «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» است.

پیشوا و مقتدای اهل سیر و سلوک، این الگوی نورانی خاتم الانبیا است که از اخلاق و رفتار و گفتار آن حضرت می‌بایست سرمشق گرفت. مطالبی که به آن‌ها اشاره می‌شود از کتب اهل تشیع و اهل تسنن به‌دست آمده است. از کتب اهل تشیع بحار الانوار علامه مجلسی، مکارم الاخلاق شیخ طبرسی و مانند آن و از کتب اهل تسنن از تاریخ طبری، سیره ابن هشام و مانند آن استفاده شده است.

حضرت رسول در کلام حضرت علی علیه السلام

آقا امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند ایشان بخشنده‌ترین، شجاع‌ترین و با وفادارترین مردم بودند. اخلاق آن حضرت از همه ملایم‌تر و معاشرتشان از همه گرامی‌تر بود. با اصحابشان رفتاری صمیمی و مهربان داشتند و با آنان بسی کریمانه زیستند. هیچ‌گاه نشد که قلب آن حضرت با شکایت و گلایه شخصی آزرده شود و یا نسبت به آنان ناسپاسی روا بدارد.

اخلاق رسول الله در خانواده

در باب اخلاق خانوادگی پیامبر(ص) اینگونه نوشته‌اند که رسول خدا در زندگی خانوادگی بسیار مهربان، ساده و پاکیزه بود و به همسرانش بر این سادگی تاکید داشت و می‌فرمود: هرکس از شما که دوست نمی‌دارد که با سادگی و قناعت با من زندگی کند بیاید تا او را با هدایایی بهره‌مند سازم و به خوبی و نیکی رهایش سازم. در فراغتی که پیش می‌آمد به همسران خود در خانه کمک می‌کردند. شیر را با دست مبارک می‌دوشید، لباسش را با دست خودش می‌دوخت و کفشش را در صورت لزوم وصله می‌زد.

آن‌قدر خوش اخلاق بود و آن‌قدر محبوب و زیبا و آراسته بود که زنان خود را به او می‌بخشیدند. گفتار پیامبر و رفتارش چون بوی خوش از وجودش می‌تراوید و منتشر می‌شد. اصحابش را برای صرف غذا به خانه خودش دعوت می‌کرد. گاه می‌شد که آنها زودتر می‌آمدند و دیرتر از خانه حضرت بیرون می‌رفتند. در این مدت اصحاب سرگرم گفتگو می‌شدند و چون بیشتر وقت پیامبر با خدا مصرف می‌شد با این رفتارشان باعث آزار پیامبر می‌شدند. اما رسول الله از اینکه به آن‌ها تذکر بدهد شرم می‌ک‍‌رد. تا اینکه خداوند متعال این مطلب را در آیه‌ای به آنها متذکر شد.

صبر و بردباری پیامبر با مردم

داستانی نقل شده است که یک روز پیامبر(ص) بین اصحابشان نشسته بودند تا اینکه مردی بلند قامت، نیرومند و با دو گیسوی بافته که این دو گیسو را بین دو شانه‌اش انداخته بود، آمد و وارد مجلس شد. با گام‌های بلند خود را به جمع رسوال الله و اصحابش رسانید. آنگاه ایستاد و پرسید که کدام‌یک از شما پسر عبدالمطلب است؟ رسول خدا فرمودند بیا که من پسر عبد المطلب هستم. او گفت که محمد! رسول خدا!.

رسول خدا فرمودند: آری محمد. صدا زد ای پسر عبدالمطلب من از تو سوال می‌کنم و در سؤالات خود هم درشتی خواهم کرد. مبادا که از من برنجی. پیامبر فرمودند: نه من نمی‌رنجم. و هرچه می‌خواهی بپرس جواب می‌شنوی. مرد عراقی گفت: تو را به خدای تو و خدای پیشینیان و خدای پسینیان قسم می‌دهم که آیا خدا تو را به پیامبری فرستاده است؟ پیامبر با صدق یقین فرمودند: آری به خدا قسم که چنین است. باز هم تکرار کرد تو را به خدای تو، خدای گذشتگان و خدای آیندگان قسم می‌دهم که آیا خدا تو را فرمان داده که بیایی و به ما بگویی که ما یگانه خدا را پرستش نماییم و برای او شریکی قایل نشویم. آیا این مطلب از جانب خداوند است یا از جانب خودت هست؟

رسول خدا فرمودند: که آری به خدا که همین‌طور است. باز می‌گوید تو را به خدای تو به خدای کسانی که پیش از تو زیسته‌اند و خدای کسانی که بعد از تو خواهند زیست، قسم می‌دهم که آیا خدای تو فرموده که روزی پنج بار نماز بخوانیم.

رسول خدا با حوصله فراوان به قسم‌های پیاپی او گوش دادند و در پاسخ هر پرسشی می‌فرمودند: آری به خدا قسم که چنین است. مرد اعرابی درباره زکات، روزه، حج و همین‌طور فرایض دیگر اسلام یکی یکی پیامبر را قسم می‌داد و پرسش‌هایی مطرح می‌کرد و باز از پیامبر همان پاسخ را که سرشار از صدق و یقین بود می‌شنید و به تدریج قلبش مجذوب نورانیت و صداقت آن حضرت می‌گردید. نام این شخص ضمام بن ثعلبه است. زمانی‌که یکی یکی قسم‌هایش را مطرح نمود در آخر گفت من به یگانگی خدا گواهی می‌دهم و تو را به پیامبری می‌شناسم. فرایضی را که یک به یک فرمودی انجام می‌دهم و از آنچه مرا نهی فرمودی دوری می‌کنم و نه چیزی بر آن می‌افزایم و نه چیزی از آن کم می‌کنم. با این سخنان با رسول الله خداحافظی نمود و به‌سوی قبیله خویش بازگشت نمود و آن‌ها را به اسلام دعوت نمود.

معاشرت حضرت با مردم

در اخلاق پیامبر نوشته‌اند که در چشم اصحابش بزرگ و عظیم می‌نمود اما پیش خودش هرگز فخر و بزرگی نمی‌فروخت. هرگز تکبر نمی‌ورزید و هیچ‌گاه متکبرانه راه نمی‌رفت و به رسم متکبران شانه‌ها را بالا نمی‌انداخت و سینه را به جلو نمی‌داد. لباس حضرت بسیار بلند نبود. در عین وقار، فروتن و متواضع بود. عبادت، راز و نیاز و مناجات با خدا محبوب آن حضرت بود.

در طول روز، هیچ‌گاه بیکار نبود. هرگز وقت خویش را به بطالت نمی‌گذراند. سخن بیهوده نمی‌گفت. به جدال و پرخاش نمی‌پرداخت. در پاسخ گفتن عجله نمی‌کرد. با درنگ و تأنی جمله‌ها را ادا می‌فرمود. همواره به کار مشغول بود. خدمتی می‌کرد، نصیحتی می‌فرمود به ضعیفان یاری می‌رسانید. از بیماران عیادت می‌نمود. به اصحاب خویش مؤکد سفارش می‌فرمود که غم‌خوار ضعیفان باشید. آن‌ها را یاری برسانید. حتی نسبت به حیوانات، پیامبر اسلام مهر می‌ورزید و نسبت به رعایت حال آن‌ها سفارش می‌فرمود.

سحرخیری و نحوه تلاوت قرآن حضرت

سحرگاهان برای خواندن نماز شب و تلاوت قرآن بر می‌خاست و در همان دم بی درنگ سر به سجده می‌گذارد. خدا را می‌ستود و می‌فرمود “الحمدلله”. خدای را سپاس و ستایش که مرا بعد از آنکه در خواب میرانده بود دوباره حیات بخشید و زنده ساخت و زنده شدن پس از مرگ نیز به‌سوی اوست. خدای را سپاس و ستایش که روح مرا به بدن من بازگردانید تا اینکه او را بیشتر پرستش نمایم. سحرگاهان نماز می‌خواند و قرآن تلاوت می‌نمود. صدایش مطبوع و خوش آهنگ بود و قرآن را با لحن محزون تلاوت می‌نمود.

احترام به حیوانات

در احوالات پیامبر نوشته‌اند که روزی مشغول وضو گرفتن بودند. گربه‌ای به خانه ایشان پناه آورد. حالت گربه گواه از تشنگی این حیوان داشت. رسول خدا خم شد و با دست مبارکشان آب را زیر دهان این گربه آورد تا بیاشامد. گربه پیاپی زبانش را در ظرف آبی که در دستان پیامبر بود، می‌زد و می‌نوشید. رسول خدا نیز با خوشنودی و رضایت خاطر گربه را می‌نگریست و سپس با باقیمانده آب نیز وضو گرفت.

سفارش پیامبر درباره حیوات آن است که هر مسلمانی که حیوانی را در اختیار دارد باید به آن حیوان رسیدگی نماید. غذای کافی به او دهد و او را سیراب نماید. اگر این حیوان، حیوانی سواری است بار زیادی بر رویش نگذارد و بیشتر از توان آن حیوان او را راه نبرد و می‌فرمودند که بی‌جهت آن‌ها را نزنید مخصوصاً از زدن بر سر و صورت نهی می‌فرمودند. لذا بر شماست در صورتی که حیوانی در منزل دارید همان‌گونه که به خود و اولادتان می‌رسید به آن حیوان نیز رسیدگی نمایید.

نحوه بیان حضرت

زبان آن حضرت زبان شکر، خوب گفتن، درست گفتن و شیوا گفتن بود. عادت همیشگی آن حضرت بود که کلمات را به روشنی و زیبایی ادا می‌فرمود. برای آنکه مقصودش به خوبی برای مخاطب فهمیده شود، گاهی آن را سه مرتبه تکرار می‌فرمود.

سخن گفتنشان هرگز زشت، تلخ و زننده نبود و اگر هم به تلخی و زشتی با آن حضرت صحبت می‌گفتند و یا ظلم و ستمی به آن حضرت روا می‌داشتند آن حضرت انتقام نمی‌گرفت به تلخی پاسخ نمی‌گفت مگر اینکه حرمتی از محارم خدا هتک می‌شد که در این صورت به خشم می‌آمد. خشمش هم برای خدا بود.

نوشته‌اند روزی عربی بیابانی خدمت حضرت رسیدند تا اینکه از آن بزرگوار درخواست کمک نماید. وقتی رسید، تند، گستاخ و بی ادب، سخن گفت و هدیه‌ای که پیامبر به او داده بودند ناچیز شمرد و با کلمات زشت و ناروا قلب رسول خدا را آزرد و اصحاب پیامبر را به خشم و هیجان آورد. هر لحظه ممکن بود این خشم و هیجان به صورت کیفر جلوه‌گر شود و مانند آتشی هستی او را بسوزاند.

رسول خدا اصحابشان را منع نمودند و خود به منزل رفتند. مرد عرب حیرت زده، ترسان و ناراضی ایستاده بود و به چهره خشم آلود یاران رسول خدا می‌نگریست و متحیر بود چه کند، برود یا بماند! و رسول خدا با او چگونه رفتار خواهد کرد. دقایقی گذشت و سپس پیامبر این مرد عراقی را به منزل بردند. آنجا از این مرد عراقی پذیرایی کردند و هدیه دیگری از رسول الله دریافت نمود و سپس خوشنود برخاست و با پیامبر وداع نمود. اصحاب تعجب کردند که با این همه گستاخی، جسارت، ناسزا گفتن و توهین، پیامبر این‌چنین با وی رفتار نمود. رسول خدا، وقتی شگفتی اصحاب را دیدند یک ضرب المثلی را آوردند. مقصود از روایت این داستان همین است، پس نیک به آن توجه داشته باشید.

فرمودند: مثل من و این مرد مثل همان کسی است که شترش رمیده، فرار کرده و مردم فریاد می‌زدند و دنبال شتر می‌دویدند تا او را به صاحبش دهند. ولی آن شتر بیشتر می‌دوید و تندتر می‌گریخت. صاحب شتر، مقابل مرد ایستاد و صدا زد به شتر من کاری نداشته باشید. من خود بهتر می‌دانم که با این شتر چه‌کار کنم و چگونه رامش نمایم. رفت و یک مشت علف آورد. آرام آرام با این مشت علفی که در دستش بود نزدیک این حیوان شد و با ملایمت مهار شتر را به‌دست گرفت،آن را انداخت و با خودش برد.

پیامبر این ضرب المثل را برای اصحاب مثال زدند و سپس فرمودند: اگر از این خشمی که درباره مرد اعرابی نمودید، جلوگیری نمی‌کردم چه بسا این اعرابی به‌دست شماکشته می‌شد و این مرد در حالت بت‌پرستی و کفر به‌دوزخ می‌رفت. ولی دیدید که من با مدارا و مهربانی بیشتر او را از گستاخی و سرکشی باز داشتم و این چنین او را ارام ساختم. این اخلاق شیوه همیشگی پیامبر بود و چه بسا این اعرابی به اسلام هم هدایت شده باشد. خوش اخلاقی و بداخلاقی نکردن سیرت ما شود.

سادگی در بیان احکام دین

شیوه همیشگی رسول خدا این‌گونه بود که احکام دین و مسایل زندگی را با ساده‌ترین مثل‌ها به اصحاب خود تعلیم می‌داد و در تربیت و هدایت آن‌ها می‌کوشید و از خشم، خشونت، دنیا پرستی و آرزوهای طولانی و دور و دراز بر حذرشان می‌داشت.

روزی رسول خدا سه قطعه چوب در زمین فرو بردند و آن‌ها را به اصحاب خود نشان دادند. سپس فرمودند: چوب اول انسان و سومی آرزوهای این انسان است. چوب دوم که مقدر شده بین انسان و آرزوهایش فاصله بیاندازد، اجل مرگ او است. لذا با این مثال ساده اجتناب از آرزوهای دور و دراز را به اصحاب خود متذکر می‌شدند.

ذکر و یاد خداوند

اصحابش در هر سپیده‌دم او را در جمع خود سرشار از نور و صفا و ایمان می‌دیدند. با آن حضرت نماز می‌خواندند، انس می‌گرفتند و آن حضرت ایشان را به یاد خدا سفارش می‌نمود. می‌فرمودند: هان ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خدا را بسیار یاد کنید. بامدادان و شامگاهان او را تسبیح گویید که آن خدای مهربان و فرشتگانش بر شما درود و تحیت می‌فرستد تا شما را از ظلمات به‌سوی نور آورد و خدا به شما مؤمنان همواره مهربان است.

نوشته‌اند زبان حضرت همیشه در ذکر الله و یاد خدا بود. قلبش به یاد خدا درخشان بود. جانش دریایی مواج، سرشار، بانشاط، سیمایش از نور لایزال الهی منور و تابان بود. به اصحابش و نیز به همه مسلمانان، سفارش می‌کرد ومی‌فرمود هریک از شما باید زبانش از یاد پروردگارش، تازه و باطراوت باشد و هرگز از غافلان نباشد. به قول شاعر در خانه اگر کس است یک حرف بس است.

لینک کوتاه : https://www.komeily.com/?p=26126

مطالب مشابه

انسان می‌تواند غفران الهی را نسبت به خودش در همین دنیا درک کند

حب دنیا و حب نفس مادر همه امراض است

خطبه های نماز عید فطر 1401

اعمال شب و روز عید فطر

صوت سخنرانی مراسم بزرگداشت سید هاشم حداد در سال 1401

بیانات حضرت آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله» به مناسبت روز قدس

شرح دعای صباح – جلسه ششم

شرح دعای صباح – جلسه پنجم

شرح دعای صباح – جلسه سوم

شرح دعای صباح – جلسه دوم

نظرات

کلام استاد

کلیپ صوتی

زیارت و دیدار حضرت صاحب الزمان (عج)

ویژه نامه

خطبه های نماز عید فطر 1401

تقویم سلوکی

فضیلت ماه شوال:

این ماه نخستین ماه از ماه‌هاى حج است، زیرا «عمره حجّ تمتّع» را مى توان در سه ماه: شوّال، ذى القعده و ذى الحجّه انجام داد و قبل از آن جایز نیست (هرچند عمره مفرده را مى توان در تمام سال انجام داد) و این خود دلیل بر اهمّیّت و فضیلت این ماه است.

ماهى است که خداوند بندگان خویش را به سوى خانه خود دعوت کرده است و آنان نیز با گوش جان نداى او را شنیده و به سوى او از نقاط دور و نزدیک به حرکت در مى آیند (این سه ماه را «اشهر الحج» مى نامند، ولى ماه شوّال جزء ماه‌هاى حرام نیست)

وجود «عید بزرگ اسلامى فطر» در ابتداى این ماه نیز، فضیلت مهمّ دیگرى براى این ماه به شمار مى آید.

***