دانلود صوت بیانات آیت الله کمیلی در شرح رساله لب اللباب : منزل وفا
تاریخ سخنرانی: ۱۳۹۷/۱۲/۰۹
مدت زمان : ۰۰:۱۴:۳۴
حجم فایل: ۱۰ مگابایت
متن بیانات آیت الله کمیلی خراسانی در شرح رسالۀ شريفۀ لب‌اللباب در سیر و سلوک أولی الألباب تأليف حضرت علامه آیت الله سید محمدحسین حسینی طهرانی «قدس الله نفسه الزكية»؛ منزل چهارم از ۲۵ منزل سير و سلوك إلی الله : منزل وفا
صفحه ۱۰۸ کتاب لب اللباب
بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد وآله الطاهرین
تعریف منزل وفا
چهارمین منزل از منازل سیر و سلوک الی الله، وفاست. و آن عبارت است از آنکه آنچه را که از آن توبه نموده دیگر مرتکب نگردد، و آنچه را که عهد کرده بجا آورد، از بجا آوردن آن دریغ نکند، و آنچه را که با شیخ آگاه و مربی راه حق مواعده و معاهده نموده تا آخرالأمر بدان وفا کند. منزل چهارم با توضیحاتی که در این سه سطر پر مغز و پر معنا آمده است تمام می‌شود.
اولاً بدانیم وفایی را که ایشان برای اهل سیر و سلوک می‌فرمایند، مخصوص راه سیر و سلوک الی الله است. چون وفا، موارد و مصادیق متعددی دارد. آنچه به اهل سير و سلوک مرتبط است همان تعریفی است که ایشان در زمینه وفا بیان فرموده‌اند.می‌فرمایند، وفا در سه مورد مشخص است:
موارد وفا در بیان علامه سید بحر العلوم
مورد اول؛ وقتی سالک از خطائی توبه کرد، دیگر به آن برنگردد. و به توبهاش وفادار و پايبند باشد. یعنی به توبه‌ای که کرده وفا کند. وفای توبه این است كه توبه را نشكند و به وضعیت اول بر نگردد؛
سالک چگونه می‌تواند به توبهاش از گذشته وفادار بماند و سستی و عهدشکنی نکند؟ راهکارش چیست؟
راهکارهای متعددی وجود دارد. یک راهکار مناسب این است که همیشه در خاطر و فکر خود این را تلقین دهد که برای چه کسی توبه کرده‌ام؟ برای خدایی که از تمامی کارهایم باخبر است! لذا اگر بخواهم توبه‌ام را در محضر پروردگاری که رقیب، حاضر و ناظرِ بر جمیع حرکات بیرونی و درونی من است بشکنم، بسیار بی‌شرمی و بی‌حیایی است. چگونه می‌توانم دیگر بار توبه‌ای را که به درگاهش کردم و موفق به انجام دادنش شدم، بشکنم! این را هم عرض كنم وقتی ایشان از توبه می‌گويد نمي‌فرمايد كه توبه از گناهان کبیره است. توبه با هر معنايي كه حاصل شده باشد.
توبۀ اهل سلوک
توبه دارای مراتبی است. يكی از مراتب توبه، «توبۀ عوام» است. عوام از چه چیزی توبه مي‌كنند؟ از جنایات بزرگ، خطاهای بزرگ و گناهان کبیره. اما سالك که هیچ‌یک از این موارد را ندارد. کبیرۀ سالك کدام است؟ گناهش چیست؟ بزرگترین گناه سالک، غفلت از مراقبه است. این‌که مثل گذشته خدا را یاد نکند. لذا توبۀ سالک از آن است که در گذشته کار را به تمامی انجام داده ولی بعد در اثر غفلت‌ها و ضعف‌هایی، حالش به هم می‌خورد؛ و چقدر باید سختی بکشد تا بتواند آن حال را تجدید کند. بنابراین منظور اهل سلوک، توبۀ از غفلت است. آن‌ها وقتی تا از یاد خدا غافل می‌شوند سریع به سراغ این می‌روند که ای بابا! چرا این کار را انجام دادیم؟ چرا غافل شدیم؟ و به درگاه خداوند گریه و زاری و توبه می‌کنند. ایشان می‌فرمایند که این حال نباید برای اهل سلوک مدام تکرار شود. اگر برای عوام تكرار مي‌شود، وضعیت باید برای اهل سلوکی که با قدم‌های محكم در این راه گام بر می‌دارند، متفاوت باشد و به توبه‌های معرفتی که قبلاً انجام داده‌اند، وفادار بمانند.
مورد دوم: ایشان می‌فرمایند، آنچه را که عهد کرده بجا آورد، از بجا آوردن آن دریغ نکند. وفای اول در ترک بود اما وفای دوم در فعل است. دربارۀ وفاي اول فرمودند: آنچه را که گفته‌اي ترک می‌کنم و توبه می‌کنم را ترک کنی؛ به مفاد توبه عمل کنی و عهدت را در توبه کردن نشکني. این در ترک است ولی در فعل چه؟ می‌فرمایند، فعل نیز همانند ترک است. يعني اگر انجام افعالی را برای خدا و به منظور پیشرفت معنوی به خود واجب کردی باید به آن پایبند بمانی. مثلاً جدول مراقبه‌اي داده‌اند و گفته‌اند که این ۴۰ مورد را باید تا ۴۰ روز همراهت داشته باشی. وقتی روز اول جدول مراقبه را دریافت کردی چه معنایی داشت؟ یعنی باید به مفاد جدول عمل کنی، به آن خیانت نکنی و برنامه‌ها را بی کم و کاست انجام دهی؛ یا هر عهدی كه با هرکسی بستهای! اگر با خدا و با امام زمان عهد بستی و دعاي عهد را خواندي، یا هر کاری که يك زمینۀ تعهدآوري در آن است باید نسبت به عهود، مواثيق و پیمان‌هایی که در گذشته بستهای، پایبند بمانی. اگر حتی یک مورد از این عهود و مواثيق را بشکنی در واقع خیانت کردی؛ در واقع آن‌طور که باید و شاید وفا را انجام نداده‌ای.
مورد سوم: این مورد بسیار حساس است و آن را باید شاگردانمان خیلی زیاد رعایت کنند. چون یک دستور مهم در موضوع وفاداری است. ایشان می‌فرمایند، «و آنچه را که با شیخ آگاه و مربی راه حق مواعده و معاهده نموده تا آخرالأمر بدان وفا کند.». اگر شاگردي با شيخ، معلم و استادش یا با مربي كه از نظر امور روحی و معنوي، او را تربيت می‌کند و به او مشاوره مي‌دهد و از او دستور مي‌گيرد، مواعده و معاهده نموده بايد به آن وفا نمايد.
تعریف مواعده
مواعده یعنی چه؟ یعنی به استادش وعده داده است که ای استاد من! دستورات کلی و جزئی که روز به روز، هفته به هفته، ماه به ماه يا چله به چله به من مي‌دهي را انجام می‌دهم؛ چون استاد از او خواسته است و چه بسا با او صیغۀ بیعت نیز خوانده باشد. لذا اگر در وعده‌های قولی خیانت کند و به آن‌ها وفادار نماند و یا به هر نحوی به عهدهاي قولي و کتبی، پايبند نباشد، در حقیقت به وفای با استاد خیانت کرده است. همان‌طوری که می‌دانید ما نظم و نظامی داریم؛ یعنی پرونده‌ای از سالك نزد ما است، قيد و قيوداتی هست. همچنین از او کارهايي را می‌خواهیم که قول داده اگر در این مسير بماند انجام دهد. مخصوصاً افرادی که به ما قول شاگردي داده‌اند؛ محبين وضعیت متفاوتی دارند. ولی شاگردی که سال‌ها در این مسیر همراه ما است و ما بارها از او جداول اخلاقی، عرفانی، عملی و فکری خواسته‌ایم، بخواهد در اين‌ها کوتاه بیايد، در واقع به وفای با استادش خیانت کرده است؛ و باید به خدا و استادش پاسخگو باشد. باید معذرت‌خواهی کند؛ تجديد توبه کند؛ تجدید بیعت کند. همین‌طور سرسري نگذرد. تعدادی از شاگردان ما نسبت به این موضوع خیلی حساس نبودند. ولی شما می‌بینید که تمامی اساتید طریقت همانند سید بحرالعلوم، علامۀ طباطبایی و علامۀ طهرانی به مطالبی که خوانده شد دستور می‌دهند و می‌گويند باید اینگونه باشد. آن‌ها نیز با اساتیدشان همین‌طور بودند. بنابراین این راه، راهی نیست که انسان هر طوری که خواست بپیماید و آن را سرسری، بگیرد. بلکه راهي است که محاسبه، مشارطه، معاقبه و مراقبه می‌خواهد. انسان باید شب و روز سعی و فعالیت کند تا انشاءالله در این راه ثابت قدم شود و تثبیت و استقامت را پیدا کند وگرنه چطور می‌خواهد در این راه مستقیم و پایبند شود! اگر به معاهده‌ها، بيعت‌ها و قول‌هایی که به استادش داده وفادار و پایبند نماند در واقع به استاد خیانت کرده است؛ به این راه خیانت کرده است؛ و به مواثیق الهی و ملکوتی خود خیانت کرده است؛ و خلاصه این‌که بسیار شرم آور است برای افرادی که در این راه به اهمیت موضوع وفا توجه نمی‌کنند. امیدواریم که بتوانیم به منزل وفا همانند منازل دیگر به طور کامل توجه کنیم و از عهدۀ آن برآیيم. و صل الله علی محمد و آله طاهرین.
