۞. اکثر احادیث و روایات از حضرت امام باقر (ع) و حضرت امام صادق (ع) وارد شده.
۞. لقب حضرت امام باقر (علیهالسلام)
۞. شرح حدیث توحیدی با موضوع پروردگار چه زمانی ایجاد شده است؟
حدیث توحیدی از حضرت امام باقر (علیهالسلام) با موضوع پروردگار چه زمانی ایجاد شده است؟
جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَبِی جَعْفَرٍ ع فَقَالَ لَهُ أَخْبِرْنِی عَنْ رَبِّکَ مَتَى کَانَ فَقَالَ وَیْلَکَ إِنَّمَا یُقَالُ لِشَیْ ءٍ لَمْ یَکُنْ مَتَى کَانَ إِنَّ رَبِّی تَبَارَکَ وَ تَعَالَى کَانَ وَ لَمْ یَزَلْ حَیّاً بِلاَ کَیْفٍ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کَانَ وَ لاَ کَانَ لِکَوْنِهِ کَوْنُ کَیْفٍ وَ لاَ کَانَ لَهُ أَیْنٌ وَ لاَ کَانَ فِی شَیْ ءٍ وَ لاَ کَانَ عَلَى شَیْ ءٍ وَ لاَ اِبْتَدَعَ لِمَکَانِهِ مَکَاناً وَ لاَ قَوِیَ بَعْدَ مَا کَوَّنَ اَلْأَشْیَاءَ وَ لاَ کَانَ ضَعِیفاً قَبْلَ أَنْ یُکَوِّنَ شَیْئاً وَ لاَ کَانَ مُسْتَوْحِشاً قَبْلَ أَنْ یَبْتَدِعَ شَیْئاً وَ لاَ یُشْبِهُ شَیْئاً مَذْکُوراً وَ لاَ کَانَ خِلْواً مِنْ اَلْمُلْکِ قَبْلَ إِنْشَائِهِ وَ لاَ یَکُونُ مِنْهُ خِلْواً بَعْدَ ذَهَابِهِ لَمْ یَزَلْ حَیّاً بِلاَ حَیَاهٍ وَ مَلِکاً قَادِراً قَبْلَ أَنْ یُنْشِئَ شَیْئاً وَ مَلِکاً جَبَّاراً بَعْدَ إِنْشَائِهِ لِلْکَوْنِ فَلَیْسَ لِکَوْنِهِ کَیْفٌ وَ لاَ لَهُ أَیْنٌ وَ لاَ لَهُ حَدٌّ وَ لاَ یُعْرَفُ بِشَیْ ءٍ یُشْبِهُهُ وَ لاَ یَهْرَمُ لِطُولِ اَلْبَقَاءِ وَ لاَ یَصْعَقُ لِشَیْ ءٍ بَلْ لِخَوْفِهِ تَصْعَقُ اَلْأَشْیَاءُ کُلُّهَا کَانَ حَیّاً بِلاَ حَیَاهٍ حَادِثَهٍ وَ لاَ کَوْنٍ مَوْصُوفٍ وَ لاَ کَیْفٍ مَحْدُودٍ وَ لاَ أَیْنٍ مَوْقُوفٍ عَلَیْهِ وَ لاَ مَکَانٍ جَاوَرَ شَیْئاً بَلْ حَیٌّ یُعْرَفُ وَ مَلِکٌ لَمْ یَزَلْ لَهُ اَلْقُدْرَهُ وَ اَلْمُلْکُ أَنْشَأَ مَا شَاءَ حِینَ شَاءَ بِمَشِیئَتِهِ لاَ یُحَدُّ وَ لاَ یُبَعَّضُ وَ لاَ یَفْنَى کَانَ أَوَّلاً بِلاَ کَیْفٍ وَ یَکُونُ آخِراً بِلاَ أَیْنٍ وَ کُلُّ شَیْ ءٍ هالِکٌ إِلاّ وَجْهَهُ لَهُ اَلْخَلْقُ وَ اَلْأَمْرُ تَبارَکَ اَللّهُ رَبُّ اَلْعالَمِین وَیْلَکَ أَیُّهَا اَلسَّائِلُ إِنَّ رَبِّی لاَ تَغْشَاهُ اَلْأَوْهَامُ وَ لاَ تَنْزِلُ بِهِ اَلشُّبُهَاتُ وَ لاَ یَحَارُ وَ لاَ یُجَاوِزُهُ شَیْ ءٌ وَ لاَ تَنْزِلُ بِهِ اَلْأَحْدَاثُ وَ لاَ یُسْأَلُ عَنْ شَیْ ءٍ وَ لاَ یَنْدَمُ عَلَى شَیْ ءٍ وَ لا تَأْخُذُهُ سِنَهٌ وَ لا نَوْمٌ لَهُ ما فِی اَلسَّماواتِ وَ ما فِی اَلْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما وَ ما تَحْتَ اَلثَّرى.
ابوبصیر گوید: مردی خدمت امام باقر علیهالسلام شرفیاب شد و عرض کرد: ای اباجعفر! به من بگو پروردگارت از کی بوده است؟
حضرت فرمود: وای بر تو؛ به چیزی که در زمانی نبوده گویند: از کی بوده؟ همانا پروردگار من – تبارک و تعالی – همیشه بوده، و زنده است بدون چگونگی، و برای او «بود»، نیست، زیرا این چگونگی است، و برای او «شد» نیست که کجاست، و در چیزی نیست، و بر چیزی قرار ندارد، و برای منزلت خود مکانی پدید نیاورده است، و پس از آن که چیزها را آفرید نیرومند نگشت، و پیش از آن که چیزی بیافریند، ناتوان نبود. و پیش از آن که چیزی پدید آورد، ترسان نبود. و به چیزی که بوجود میآورد مانند و شبیه نیست، و پیش از آفریدنش از ملک و سلطنت جدا نبود، و پس از رفتن آفریدگان نیز از آن جدا نیست. همیشه زنده است بدون زندگی جدای از ذاتش، و پیش از آن که چیزی بیافریند پادشاهی توانا است، و پس از ایجاد جهان هستی پادشاهی مقتدر است، برای او چگونگی و مکان و حدی نیست، و به وسیله شباهت به چیزی شناخته نمیشود، و از طولانی ماندن پیر نمیشود.
او از چیزی نمیترسد، و چیزی او را نمیترساند، بلکه تمام اشیا از ترس او قالب تهی میکنند.
او زنده است، بدون زندگی پدید آمده، و (بدون) بود قابل وصف، و چگونگی محدودی، و (بدون) اثری که مؤثر شود، و مکانی که مجاور چیزی باشد، بلکه زندهای است که (با آثار قدرت) شناخته شده، و پادشاهی که همیشه قدرت دارد، آنچه میخواهد به مشیت خود پدید آورد، نه محدود است نه دارای اجزاء، و نه فانی میگردد.
او سرآغاز هستی بدون کیفیت است، و انجام هستی بدون مکان است، همه چیز جز ذات او نابود است، آفرینش و فرمان بدست اوست، پر خیر است پروردگار جهانیان.
وای بر تو ای سؤال کننده! همانا پروردگار مرا اوهام فرا نگیرد، شبههها بر او فرود نمیآیند، چیزی به نزدیکی او نرسد، و پیش آمدهایی بر او وارد نمیشود، و از چیزی مسئول نمیشود، و بر چیزی واقع نمیگردد، و چرت و خوابش نبرد، هر چه در آسمانها و زمین و میان آنها و زیر خاک است از آن اوست.
منبع: اصول کافی؛ جلد اول؛ ص۸۸ و ۸۹