آثار و تاليفات حضرت آيت الله كميلي خراساني (حفظه الله)/ بیانات آیت الله کمیلی/ بیانات عرفانی آيت الله كميلي/ رسالۀ لب اللباب/ شرح درس

19 نوامبر, 2023

کد مطلب : 30946

برشی از کتاب چلچراغ سلوک

روش مراقبه صحیح

باید نظر او را آن‌گونه که شایسته است در خودمان نگه‌داریم و از او غافل نشویم و همواره محضر او را محترم بدانیم و مراقب این معنی باشیم.

روش مراقبۀ صحیح

مرحوم علامه طهرانی می‌گوید: «یکی از اهمّ چیزهایی که در راه سیر و سلوک و در حکم ضروریتی از ضروریات هست همانا امر مراقبه است. سالک باید از اولین قدم که در راه می گذارد تا آخرین قدم، خود را از مراقبه خالی ندارد و این از لوازم حتمیه سالک است. باید دانست که مراقبه دارای درجات و مراتبی است».{۱}

درجات مراقبه

مراقبه امیرالمؤمنین علیه السلام را با مراقبه یک مبتدی در سیر و سلوک نمی‌توان مقایسه کرد. آن کجا و این کجا؟ انبیا، اولیا و ائمه علیهم السلام اهل مراقبه بودند:«و کانَ اللّهُ علی کلِّ شئ رقیبا»؛{۲} خداوند بر هر چیزی رقیب و نگهبان و مراقِب است. این مراقبه‌ها از مراقبه او عزوجل برخواسته است. چون او رقیب بر اقوال و افعال ما است، شایسته است که ما مراقبت او را حفظ کنیم: «یا أیّها الّذینَ ءامَنُوا إتَّقوا اللّهَ حقَّ تُقاتِه»؛{۳} ای کسانی که ایمان آورده‌اید، آن‌گونه که شایسته است در برابر خداوند تقوا و خود نگهداری و مراقبه را رعایت کنید؛

بنابر‌این باید نظر او را آن‌گونه که شایسته است در خودمان نگه‌ داریم و از او غافل نشویم و همواره محضر او را محترم بدانیم و مراقب این معنی باشیم. این‌که مراقبه دارای مراتب متفاوت می‌باشد یک امر طبیعی و مسلّم است.

جدول‌های مراقبتی

مراقبه مبتدی با مراقبه متوسط و مراقبه متوسط با مراقبه منتهِی فرق می‌کند. گاهی نیاز هست که جدول‌های مختلف از مراقباتِ چشم و گوش و اعضا و جوارح و همه افعال را بنویسیم و آن‌ها را شب‌ به ‌شب ملاحظه کرده و خودمان را محاسبه کنیم تا به آن مراقبه اعلی برسیم.

در کتاب مفاتیح السلوک جدول‌های مراقباتی را برای عموم قرار داده‌ایم. آن‌ها برای این است که انسان بتواند حضور خدا را در خودش به‌ صورت دائم ایجاد کند، البته خیلی مشکل است که آدم بتواند در هر لحظه و هر مکان حضور خدا را رعایت کند؛

«سالک در مراحل اولیه یک نوع مراقبه‌ای دارد و در مراحل بعدی انواع دیگری، هرچه رو به کمال رود و طی منازل و مراحل کند مراقبه او دقیق‌تر و عمیق‌تر خواهد شد به طوری که آن درجات از مراقبه را اگر بر سالک مبتدی تحمیل کنند از عهده او برنیامده و یک باره بار سلوک را بر زمین گذارد یا سوخته و هلاک شود.»

پیامبر اسلام صل الله علیه و آله و سلم می‌فرماید: «إِنَّا مَعَاشِرَ الْأَنْبِیاءِ أُمِرْنَا أَنْ نُکَلِّمَ النَّاسَ عَلَى‏ قَدْرِ عُقُولِهِم‏{۴}. ما پیامبران الهی مأمور هستیم به اندازه فهم و درک مردم با آنان سخن بگوییم؛

بنابراین باید به اندازه ظرفیّت افراد صحبت کرد؛ زیرا بهره انسان‌ها از عقل متفاوت است. در عین‌ حال بعضی از سالکان شتاب‌زدگی می‌کنند و می‌خواهند خود را به سرعت، به آن مراقبه بالا برسانند در حالی‌ که باید صبر کنند و پله‌پله بالا بروند.

پی نوشت:

۱-لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب

۲- احزاب(۳۳) آیه ۵۲٫

۳-آل عمران(۳) آیه ۱۰۲٫

۴-کافی، ج‏۱، ص ۲۳٫

منبع: کتاب چلچراغ سلوک در شرح رساله «لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب»، بخش اول: معرفی اجمالی دربارۀ سلوک سلوک -از تألیفات آیت الله حاج شیخ محمدصالح کمیلی خراسانی حفظه الله

علاقه‌مندان جهت خرید و مطالعه کتاب می توانند از طریق همین لینک اقدام فرمایند.

لینک کوتاه : https://www.komeily.com/?p=30946

مطالب مشابه

مرگ دیگران عبرتی برای بیداری/خطر نماز نخواندن و علوم غریبه

مجموعه سخنرانی‌های آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله» در ماه ذی القعده

شرح کتاب چهل حدیث- ادامه شرح حدیث دهم با موضوع هوای نفس

شرح کتاب چهل حدیث- شرح حدیث دهم با موضوع هوای نفس

هفت آفت حرص در کلام حضرت امام صادق (ع)

مقدمات سعادت در دنیا و آخرت

بسته صوتی شرح کوتاه ادعیه روزانه ماه مبارک رمضان

بیانات آیت الله کمیلی در ۴۲ امین سالروز عروج آسمانی آیت الحق سید هاشم حداد

چاپ کتاب ارزشمند «تسبیحات کائنات»

بسته صوتی شرح ادعیه روزانه ماه مبارک رمضان

نظرات

کلام استاد

کلیپ صوتی

زیارت و دیدار حضرت صاحب الزمان (عج)

ویژه نامه

مجموعه سخنرانی‌های آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله» در ماه ذی القعده

تقویم سلوکی

اعمال ماه ذی القعده

مناسبات ماه ذی القعده

ماه ذى القعده ، نخستین ماه ازماههاى حرام است که در آنها جنگ، حتّى با دشمنان اسلام حرام است; مگر این که جنگ برمسلمین تحمیل شود (سه ماه دیگر از ماههاى حرام، ذى الحجّه، محرّم و رجب است) آتش بس در این چهار ماه وسیله اى براى آرامش جامعه و توفیق براى حجّ وعبادت، حلّ مشکلات اقتصادى و بازنگرى در امر جنگ و یافتن نقطه پایان براى آن و سپس مرهم نهادن بر زخم هاى جانکاه ناشى از آن است. ماهى است که زوّار خانه خدا از اطراف و اکنافِ جهان به سوى خانه خدا حرکت مى کنند، گروهى به مدینه مى روند و قبر پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و قبور ائمّه هدى(علیهم السلام) را زیارت مى کنند و آثار تاریخى که در جاى جاى این خاستگاه اسلامى وجود دارد را مى بینند و غرق لذّات روحانى مى شوند (هرچند نابخردان و جاهلان، بسیارى از این آثار عظیم و گرانقدر را از میان برده اند) گروه دیگرى راهى مکّه مى شوند و با انجام مناسک «عمره تمتّع» در انتظار مراسم بزرگ عبادى سیاسى حج مى نشینند و با طواف کعبه و شرکت درصفوف پرشکوه جماعت، روح و جانشان را تازه مى کنند . سیّد بن طاووس در فضیلت این ماه مى گوید: «ماه ذى القعده ماهى است که به هنگام شدّت و گرفتارى، زمان خوبى براى دعاست، و براى رفع ظلم و ستم و دعا بر ضد ظالم مؤثّر است. همچنین مى گوید: «این ماه «ماه اجابت دعاها» نامیده شده است; لذا باید اوقاتش را غنیمت شمرد و در آن روزه حاجت گرفت.