آثار و تاليفات حضرت آيت الله كميلي خراساني (حفظه الله)/ بیانات آیت الله کمیلی/ بیانات عرفانی آيت الله كميلي/ شرح ادعیه و احادیث/ شرح حدیث عنوان بصری/ شرح درس

18 ژانویه, 2024

کد مطلب : 31408

برشی از کتاب وصایای سلوکی

تنها مشغولیت عبد، امر و نهی مولایش

اشتغال به اوامر و ترک نواهی هم در گرو برنامه‌ریزی صحیح برای اوقات است؛ یعنی باید برای تمام اوقات خویش برنامه‌ای در چارچوب واجبات و مستحبات داشته باشد تا وقتی برای گناه و بطالت باقی نماند. سعی کند برای اعمال عادی روزمره خویش هم نیت الهی درست کند تا آن‌ها هم در زمره عبادت به حساب آید.

تنها مشغولیت عبد، امر و نهی مولایش

امام صادق به عنوان بصری می فرماید: «وَ جُمْلَهُ اشْتِغَالِهِ فِیمَا أَمَرَهُ تَعَالَى بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ{۱} تمام مشغولیاتش در آن چیزی منحصر شود که خداوند او را بدان امر نموده است و یا از آن نهی فرموده است. سوم چیزی که زمینه تحقق حقیقت عبودیت است، التزام به اوامر و نواهی پروردگار است؛ یعنی اوقات شبانه‌روز خود را صرف اطاعت و دوری از امور منهیٌ عنه کند. ببیند اوامر الهی کجاست، آن‌جا حضور پیدا کرده و آن را انجام دهد. ببیند نواهی الهی کجاست، آن‌جا حضور پیدا نکند؛ وقت خود را با اطاعت و دوری از معصیت سپری کند.

البته آن‌چه گفتیم متوقف بر این است که اوامر و نواهی خدا را بداند؛ لذا در مرحله اول باید واجبات، محرمات، مکروهات و مستحبات را یاد بگیرد تا بتواند خود را با واجبات و مستحبات مشغول کرده و از محرمات و مکروهات پرهیز کند.

انسان باید اول گناه‌شناسی کند بعد ترک گناه کند و الا تا گناه ‌شناسی نکرده چه‌طور می‌تواند ترک گناه کند. گناهان صغیره و کبیره داریم. گاهی اوقات آدم کار خوب را با کار بد اشتباه می‌کند؛ لذا وقتی این‌ها را درست انسان انجام داد دیگر وقت اضافی نمی‌آورد.

سالک باید جدول اخلاقی داشته و کار‌های نیکی که باید انجام دهد را در یک طرف جدول و کار‌های ناپسند که باید ترک کند را در طرف دیگر نوشته و شب قبل از خوابیدن محاسبه اعمال روز را بکند تا ببیند چقدر التزام به امور واجب و مستحب و چقدر در ترک محرمات و مکروهات موفق بوده است.

اگر محاسبه اعمال نداشته باشیم، نمی‌توانیم رشد معنوی کنیم. مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاقبه از کارهای اولیه در مسیر سیر و سلوک الی الله است.

آثار اشتغال به اوامر و ترک نواهی

«وَ إِذَا اشْتَغَلَ الْعَبْدُ بِمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى وَ نَهَاهُ لَا یَتَفَرَّغُ مِنْهُمَا إِلَى الْمِرَاءِ وَ الْمُبَاهَاهِ مَعَ النَّاسِ»؛ زمانی که اشتغال ورزد به آن‌چه را که خداوند به وی امر کرده و نهی نموده است، دیگر فراغتی از آن دو امر نمی‌یابد تا مجال و فرصتی برای خودنمائی و فخر فروشی با مردم پیدا نماید.

اگر برنامه‌ کاری و عبادی برای خودتان تنظیم کردید، فهمیدید دستورات خدا چگونه است و نظمی در امور برای خودتان دادید، دیگر وقتی ندارید که صرف خودنمایی و ریاکاری یا مباهات و فخر‌فروشی کنید. چون دنبال این هستید و این‌گونه با خود نجوا می‌کنید که ساعتی که از عمرم می‌گذرد، ‌جایی که هستم، کاری که انجام می‌دهم، نمازی که می‌خوانم، جایی که می‌روم آیا پسند خدا هست یا نه؟

سالک وقتی همیشه‌ مواظب و مراقب باشد که چه‌کار کند که خدا راضی شود دیگر دنبال مردم نیست، بگذار مردم بد بگویند و ناراضی باشند. البته آن‌هایی که می‌خواهند مناصب دنیایی، پول زیاد، مقام و موقعیت‌هایی در اجتماع به دست بیاورند، دنبال سیر و سلوک الی اللّه نمی‌روند. سرشان در دنیا‌ی خودشان است و در همین منجلاب دنیا هستند.

پی نوشت:

۱-حدیث عنوان بصری،بحارالانوار کتاب فضل العلم

منبع: کتاب وصایای سلوکی شرح « حدیث عنوان بصری»، فصل دوم: حقیقت علم و طریق تحصیل آن – از تألیفات آیت الله حاج شیخ محمدصالح کمیلی خراسانی حفظه الله

علاقه‌مندان جهت خرید و مطالعه کتاب می توانند از طریق همین لینک اقدام فرمایند.

لینک کوتاه : https://www.komeily.com/?p=31408

مطالب مشابه

مرگ دیگران عبرتی برای بیداری/خطر نماز نخواندن و علوم غریبه

مجموعه سخنرانی‌های آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله» در ماه ذی القعده

شرح کتاب چهل حدیث- ادامه شرح حدیث دهم با موضوع هوای نفس

شرح کتاب چهل حدیث- شرح حدیث دهم با موضوع هوای نفس

هفت آفت حرص در کلام حضرت امام صادق (ع)

مقدمات سعادت در دنیا و آخرت

بسته صوتی شرح کوتاه ادعیه روزانه ماه مبارک رمضان

بیانات آیت الله کمیلی در ۴۲ امین سالروز عروج آسمانی آیت الحق سید هاشم حداد

چاپ کتاب ارزشمند «تسبیحات کائنات»

بسته صوتی شرح ادعیه روزانه ماه مبارک رمضان

نظرات

کلام استاد

کلیپ صوتی

زیارت و دیدار حضرت صاحب الزمان (عج)

ویژه نامه

مجموعه سخنرانی‌های آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله» در ماه ذی القعده

تقویم سلوکی

اعمال ماه ذی القعده

مناسبات ماه ذی القعده

ماه ذى القعده ، نخستین ماه ازماههاى حرام است که در آنها جنگ، حتّى با دشمنان اسلام حرام است; مگر این که جنگ برمسلمین تحمیل شود (سه ماه دیگر از ماههاى حرام، ذى الحجّه، محرّم و رجب است) آتش بس در این چهار ماه وسیله اى براى آرامش جامعه و توفیق براى حجّ وعبادت، حلّ مشکلات اقتصادى و بازنگرى در امر جنگ و یافتن نقطه پایان براى آن و سپس مرهم نهادن بر زخم هاى جانکاه ناشى از آن است. ماهى است که زوّار خانه خدا از اطراف و اکنافِ جهان به سوى خانه خدا حرکت مى کنند، گروهى به مدینه مى روند و قبر پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و قبور ائمّه هدى(علیهم السلام) را زیارت مى کنند و آثار تاریخى که در جاى جاى این خاستگاه اسلامى وجود دارد را مى بینند و غرق لذّات روحانى مى شوند (هرچند نابخردان و جاهلان، بسیارى از این آثار عظیم و گرانقدر را از میان برده اند) گروه دیگرى راهى مکّه مى شوند و با انجام مناسک «عمره تمتّع» در انتظار مراسم بزرگ عبادى سیاسى حج مى نشینند و با طواف کعبه و شرکت درصفوف پرشکوه جماعت، روح و جانشان را تازه مى کنند . سیّد بن طاووس در فضیلت این ماه مى گوید: «ماه ذى القعده ماهى است که به هنگام شدّت و گرفتارى، زمان خوبى براى دعاست، و براى رفع ظلم و ستم و دعا بر ضد ظالم مؤثّر است. همچنین مى گوید: «این ماه «ماه اجابت دعاها» نامیده شده است; لذا باید اوقاتش را غنیمت شمرد و در آن روزه حاجت گرفت.