برشی از کتاب چلچراغ سلوک

بندگی نفس در طلبیدن کشف و کرامت

این‌که می‌گویند خودت را فراموش کن به این معنا نیست که انسان با خودش کار نداشته باشد و از همه چیز دست بکشد و در یک گوشه از دنیا در عزلت و انزوا زندگی کند. شما خودت را بسپار به او، بعد خواهی دید که‌ چگونه امور شما را سرپرستی ‌خواهد کرد.

بندگی نفس در طلبیدن کشف و کرامت

مرحوم علامه طهرانی می فرماید:«بر همین اساس دیگر سالک حقّ ندارد طالب کشف و کرامات بوده و عملی برای تحقّق آن انجام دهد یا برای طیّ الارض، اخبار از مَغیبات، اطلاع بر ضمایر و اسرار و تصرّف در موادّ کاینات، ذکری بگوید، ریاضتی بکشد و برای استکمال و بروز قوای نفسانی به أیّ وجهٍ و صورهٍ، عملی انجام دهد؛ زیرا چنین کسی در راه رضای محبوب قدم بر‌نمی‌دارد، خدای را عبادت نکرده و مخلِص نخواهد بود، بلکه نفس خود را معبود خود ساخته و برای برآورده شدن حاجات او و تحقّق پذیرفتن استعدادات او گام می‌زند گرچه لفظاً به این منکَر اعتراف نمی‌کند و ظاهراً تمام عبادتش را برای خدا انجام دهد.»{۱}

اگر به دنبال علوم غریبه، طیّ‌الارض، اخبار از مَغیبات (پیشگویی)، مکاشفات، تصرف در مواد کائنات و ریاضات غیر شرعیه رفتی، در واقع به دنبال خواسته نفست هستی نه خواست و اراده خدای تعالی. در واقع این خواسته نفسانی می‌خواهد شما را از محبوبت جدا کند.

در این‌صورت نماز شما عبادت ظاهری و صوری است نه عبودیت و بندگی خدا، نفس‌پرستی است نه خدا‌پرستی.

بعضی‌ها دنبال گنج هستند و اوقات خود را صرف چنین اموری می‌کنند. عزیز من! شما راه و هدفت چیز دیگری است. چرا خودت را معطل ظواهر فریبنده دنیا می‌کنی؟ این خواسته نفس است. همان‌طور که طیّ الارض خواسته نفس است. سید بحرالعلوم می‌فرماید: این‌ها همه تسویلات و تمثلات نفس اماره است و آن که برای خدا قدم برمی‌دارد اصلاً دنبال این برنامه‌ها نیست.

«چنین شخصی به نصّ کریمه شریفه (أَفَرَأَیتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ){۲}، هوای خود را معبود خود ساخته و خواسته‌های نفسانی خود را می‌پرستد. سالک باید از این مرحله عبور کند و نفس خود را که دم از اَنانیّت می‌زند ترک بگوید. وسَیَأتِی الکَلَامُ فِیه إن شَاءَ اللهُ تَعالی. وقتی سرانجام سالک بدین مرحله رسید کم‌کم خود را که برای خدای تعالی دوست می‌داشت نیز فراموش می‌کند و دیگر خودی نمی‌بیند و دیگر غیر از جمال ازلی و ابدی سیما و رخساره‌ای را نخواهد دید و رفته‌رفته در آن دریای بی‌کران الهی غرق شده و اثری از او نخواهد ماند».

وقتی سالک به این مرحله رسید، کم‌کم این نفس را فراموش می‌کند و خدا را یاد می‌کند و دیگر به خواهش‌های نفس خودش توجه نمی‌کند. شما خودت را فراموش کردی، ولی در دستگاه خدا فراموش شده نیستی.

وقتی خودت را به خدا بسپاری و تکیه‌گاهت خدا باشد، خودش همه امور شما را تدبیر می‌کند، البته اگر به این مطلب یقین و ایمان داشته باشید؛ پس این‌که می‌گویند خودت را فراموش کن به این معنا نیست که انسان با خودش کار نداشته باشد و از همه چیز دست بکشد و در یک گوشه از دنیا در عزلت و انزوا زندگی کند. شما خودت را بسپار به او، بعد خواهی دید که‌ چگونه امور شما را سرپرستی ‌خواهد کرد.

پی نوشت:

۱- لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب

۲- آیا دیدی کسی که هوای خود را معبود خویش ساخته است. جاثیه(۴۵) آیه ۲۳٫

منبع: کتاب چلچراغ سلوک در شرح رساله «لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب»، بخش اول:معرفتی اجمالی دربارۀ سلوک- از تألیفات آیت الله حاج شیخ محمدصالح کمیلی خراسانی حفظه الله

علاقه‌مندان جهت خرید و مطالعه کتاب می توانند از طریق همین لینک اقدام فرمایند.

لینک کوتاه : https://www.komeily.com/?p=32761