دانلود صوت شرح حدیث+متن بیانات

شرح روایتی از امام رضا (ع) با موضوع اهمیت کمک به دیگران و حق همسایه

چه کسى از نظر زندگى بهترین مردم و چه کسی بدترین است؟

بازدیدها: 486

ان alt

لینک مستقیم دانلود فایل mp3 صوت آیت الله کمیلی

تاریخ سخنرانی: ۱۳۹۴/۰۶/۰۷

مدت زمان : ۰۰:۰۹:۴۸

حجم فایل: ۴٫۴۹ مگابایت

حدیث :

قَالَ عَلِیُّ بْنُ شُعَیْبٍ دَخَلْتُ عَلَى أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام فَقَالَ لِی یَا عَلِیُّ مَنْ أَحْسَنُ النَّاسِ مَعَاشاً؟

قُلْتُ أَنْتَ یَا سَیِّدِی أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی

فَقَالَ علیه السلام: یَا عَلِیُّ مَنْ حَسَّنَ مَعَاشَ غَیْرِهِ فِی مَعَاشِهِ. یَا عَلِیُّ مَنْ أَسْوَأُ النَّاسِ مَعَاشاً؟

قُلْتُ أَنْتَ أَعْلَمُ.

قَالَ علیه السلام مَنْ لَمْ یُعِشْ غَیْرَهُ فِی مَعَاشِهِ یَا عَلِیُّ أَحْسِنُوا جِوَارَ النِّعَمِ فَإِنَّهَا وَحْشِیَّهٌ مَا نَأَتْ عَنْ قَوْمٍ فَعَادَتْ إِلَیْهِمْ یَا عَلِیُّ إِنَّ شَرَّ النَّاسِ مَنْ مَنَعَ رِفْدَهُ وَ أَکَلَ وَحْدَهُ وَ جَلَدَ عَبْدَه

ترجمه :

على بن شعیب، یکى از شاگردان با استعداد و لایق آن حضرت، مى گوید:

روزى به دیدار امام رضا (علیه السلام) رفتم. امام از من پرسید:

ـ یا على! چه کسى از نظر زندگى بهترین مردم است؟

جواب دادم: اى سرور و آقاى من! شما به این مطلب از من داناترید.

بعد از آن فرمود: کسى که امور زندگى دیگران را از طریق امورِ زندگى خویش نیکو مى گرداند. و سپس ادامه داد: مى دانى چه کسى از نظر زندگى از همه مردم بدتر است؟

جواب دادم: شما داناترید.

فرمود: کسى که دیگران از زندگى او بهره اى ندارند.

منبع : کتاب تحف العقول صفحه ۳۳۳

بیانات حضرت آیت الله کمیلی حفظه الله در خصوص شرح روایتی از امام رضا علیه السلام

بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

در کتاب تحف العقول که کتابی مشهور در احادیث اهل بیت علیهم السلام است، روایت شریفی از حضرت امام رضا علیه السلام در صفحه ۳۳۳ نقل شده است. در این روایت آمده است که:

بهترین و بدترین مردم از منظر حضرت رضا علیه السلام

«قال علی بن شعیب: دخلت علی ابی‏ الحسن الرضا علیه‏ السلام»، علی بن شعیب که از راویان، یاوران و شیعیان حضرت علیه السلام است می‌فرماید که روزی به منزل حضرت امام رضا علیه السلام واردشدم و ایشان دو سؤال از بنده پرسیدند. «فقال لی: یا علی! من أحسن الناس معاشا؟»، ابتدا حضرت پرسیدند که ای علی بن شعیب از نظر تو بهترین فرد از نظر معیشت و زندگی چه کسی است؟ «قلت: انت یا سیدی أعلم به منی»، خدمت حضرت عرض نمودم ای سید و مولایم از من می‌پرسید حال آنکه ما باید از علم شما استفاده نمائیم. شما به این مطلب آگاهتر و عالم‌تر هستید. شما بفرمایید که چه کسی احسن الناس است. «فقال علیه‏ السلام: یا علی! من حسن معاش غیره فی معاشه»، حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: ای علی بن شعیب! از نظر ما اهل بیت بهترین فرد جامعه کسی است که به فکر دیگران باشد. «من حَسَّنَ»، کسی که معیشت‌های دیگران را در معاش خود تحسین کند و به فکر دیگران باشد. اگر فردی وضع مالی‌اش خوب است معاش چندین خانواده، افراد فقیر و یا دوستانش را بر عهده بگیرد. هرکس به اندازه خود همان‌طور که معیشتش را تحسین می‌کند و به امور معیشتی‌اش رونق می‌دهد دیگران را نیز در معاش خود شریک کند. حضرت رسول الله در روایتی می‌فرمایند: «خیر الناس من نفع الناس»، بهترین مردم کسی است که نفعش به مردم برسد. سپس حضرت فرمودند که: «یا علی! من أسوأ الناس معاشا؟»، چه کسی از نظر زندگی و معیشت وضعیتش از دیگران بدتر است؟ «قلت: أنت اعلم»، به آقا عرض نمودم که شما احسن الناس را فرمودید حال بفرمایید که اسوأ الناس چه کسی است؟ «قال: من لم یعش غیره فی معاشه»، وقتی ما احسن الناس را به دست آوردیم، اسوأ الناس را نیز بدست می‌آوریم. وقتی حضرت می‌فرمایند کسی که به فکر معیشت دیگران باشد امور معیشتی‌اش خوب است. لذا اسوا الناس نیز کسی است که دیگران را در معاشش شریک نکند و فقط به فکر منافع شخصی خویش باشد. برای چنین فردی چگونگی وضعیت همسایه، دوستان، افراد فامیل و خانواده اهمیت نداشته و حتی سراغی نیز از حال ایشان نمی‌گیرد. اکنون وضعیت اینچنین است. در یک مجتمع آپارتمانی که حدود ۴۰ خانوار دارد و در برخی طبقات بعضی درب‌ها مقابل یکدیگر است می‌بینید که این آقا دوست ندارد با همسایه رفت و آمد داشته باشد نه خودش به زیارت همسایه می‌رود و نه همسایه به زیارت او می‌رود. مثل اینکه معروف منکر شده است. یعنی وضعیت برای خانوارهایی که در آپارتمان زندگی می‌کنند به گونه ای است که نباید از حال یکدیگر خبر داشته باشند. رفتن به خانه همسایه را بد و به منزله دخالت در زندگی تلقی می‌کنند. روایات بسیاری در خصوص حسن جوار آمده است.

مفهوم ودیعه:

در فقه کتابی با عنوان ودیعه و عاریه داریم. ودیعه به مفهوم آن است که همسایه‌ای بیاید و از شما درخواستی داشته باشد. مثلاً همسایه شما به علت آمدن مهمان چند روزی به فرش شما نیاز داشته باشد. شما نیز به رسم امانت به او می‌دهید و او نیز می‌بایست از امانت محافظت کند و آن را درست تحویل بدهد. مثلاً آن را نسوزاند.

مفهوم عاریه:

عاریه بر دو قسم عاریه مذمومه و عاریه غیر مذمومه است. عاریه مذمومه به مفهوم این است که با همسایه شرط می‌کنید که همانطور که این دستگاه صوتی، فرش، دیگ و … را به تو سالم دادم شما نیز می‌بایست سالم تحویل بدهید. اگر شرط نکنید و دستگاه صوتی را بدهید و بلایی سر وسیله بیاید به نحوی که همسایه مقصر نباشد به عنوان مثال در صورت وصل نمودن به پریز برق بسوزد شما نمی‌توانید تاوانش را از همسایه بگیرید چون روز اول با او شرط نکردید. اینها احکامی است که در فقه بیان شده است. ولی در این دوره و زمانه کدام همسایه به صورت عاریه یا ودیعه از شما کالایی درخواست می‌کند. مستحب است از غذای پخته شب مقداری برای همسایه ببرید. یعنی باید او را شریک خانه خود حساب کنید. لذا حضرت زهرا فرمودند: «الجار ثم الدار»، اول به فکر همسایه باش و سپس به فکر خانه باش. قبل از خرید یا رهن خانه حتما می‌بایست همسایه‌ها را ببینید. اگر در این مجتمع‌های مسکونی خانم‌های بی حجابی هستند و یا شب‌ها ماهواره را روشن می‌کنند و برنامه‌های رقص و آواز و موسیقی داشته باشند بر خانواده شما نیز تاثیرات اخلاقی خواهد داشت.