۲۴ فروردین, ۱۳۹۷

کد مطلب : 19178

شرح ادعيه

شرح و تفسیر بخشی از دعای ۲۷ ماه مبارک رجب

ما باید از قلبیون باشیم. در مقابل قشر، قلبی باشیم. قلبی حرکت کنیم، قلبی بخواهیم، قلبی نماز بخوانیم، قلبی حرف بزنیم. آن وقت راه نیز نزدیک می‌شود

شرح و تفسیر بخشی از دعای ۲۷ ماه مبارک رجب و روز مبعث پیامبر اکرم (ص) توسط آیت الله کمیلی

لینک مستقیم دانلود فایل mp3 سخنرانی آیت الله کمیلی

تاریخ سخنرانی: رجب ۱۴۳۶

مدت زمان سخنرانی: ۰۰:۲۶:۰۸

حجم فایل: ۱۰٫۴ مگابایت

بسم الله الرحمن الرحیم

دعایی که شرح و تفسیر می‌شود بخشی از دعای ۲۷ام ماه مبارک رجب است. این دعای شریف در کتب اقبال سید بن طاووس و همچنین مصباح المتجهد شیخ طوسی آمده است. این دعا در روز ۲۷ام ماه رجب مستحب است که قرائت شود. معتقدیم و می‌دانیم که دعا یعنی آن مضامینی که بین بنده و خداوند گفتگو می‌شود، تأکید می‌شود که اگر در یک روز و زمان یا مکانی مستحب است که قرائت شود مطابق با آن عمل شود. اما چون این‌ ادعیه، گفتگو‌ها و معارفی است که بین عبد و الله برگزار وگفتگو می‌شود لذا در هر اوقاتی نیز خوانده می‌شود. عمده متوجه شدن رموز، اسرار و معانی این جمله‌های شریف است که از جانب اهل بیت علیه السلام به ما آموزش و تعلیم داده شده است. در این دعا می‌خوانیم:

«اللَّهُمَّ وَ قَدْ أَکْدَى الطَّلَبُ وَ أَعْیَتِ الْحِیلَهُ وَ الْمَذْهَبُ»

این دعا می‌بایست با معرفت و حالی که اهل سلوک دارند مطابقت داشته باشد. بنگرید که آیا واقعاً برایتان این‌گونه است! وقتی معصومی حالش را در این دعا بیان می‌فرماید این اسوه و الگویی برایمان است تا همان حالی که سبب شد که معصوم این دعا را بخوانند ما نیز به پیروی از ایشان چنین معرفت، شناخت و حالی معنوی داشته باشیم. صفات قلبی و سلوکیمان می‌بایست به مرحله‌ای رسیده باشد که بتوانیم چنین جملاتی را با خداوند در میان بگذاریم. اگر این‌گونه نباشد بدون هیچ تعارفی عرض می‌شود که دروغ است. یعنی اگر بخواهیم چنین مطالبی را به خداوند عرضه نماییم و خداوند نیز با آگاهی از دلمان که در چنین مرتبتی نیستیم در واقع مطلبی را بیان نموده‌ایم که حقیقت نداشته است. به خداوند از خواندن دعایی که در حدش نیستیم پناه می‌بریم. باید سعی کنیم که خویشتن را به نحوی در باطن، قلب و نفسمان بالا و پایین نماییم که این جملات در مورد ما صادق شود. حالا با آن کیفیت بالایش گفته نمی‌شود بلکه در آن اقل مراتبش نیز کفایت می‌نماید. این پرسش مطرح است که وقتی در گفتگوهای با خداوند در دعای کمیل، ادعیه ماه رجب و نیز در سایر ادعیه حتی در همان حداقل مراتب نیز فاصله بسیاری بین ‌ما و این دعا وجود دارد، وظیفه ما چیست؟ ادعیه را می‌شود خواند یا خیر؟ نخواندن ادعیه صحیح نیست زیرا مناسبات ماه رجب هست و سپس به ماه‌های شعبان و رمضان وارد می‌شویم. لذا گفته شده ادعیه را باید خواند. اگر تصمیم به خواندن ادعیه‌ای است که صفات آن در وجودمان نیست و سپس به خداوند عرض شود که این‌گونه‌ایم در حالی که این‌چنین نباشد این هم معضل و مشکلی سنگین‌تر است. با این اوصاف تکلیف چیست؟ این‌جا گفته‌اند که با خودتان ور بروید. یعنی وقتی می‌خواهید جمله‌ای از دعا را بخوانید در داخل و باطن و قلبتان با خودتان ور بروید. عیناً مشابه چیزی که درست نمی‌شود. مانند برگه‌ای که پاره شده است و با چسبی آن را می‌چسبانید. این کار چقدر زحمت دارد! یا فرض بفرمایید قصد جوشکاری فلزی که از جایی جدا شده را داشته باشید. برای این منظور آتشی می‌آورید تا قطعات را به یکدیگر جوش بزنید. یا پیراهن نوئی که پاره شده است را نمی‌شود دور انداخت بالاخره می‌بایست به آن وصله‌ای زد تا قابل پوشیدن شود. با این تماثیل برای رفع این مشکل گفته می‌شود که وصله بزنید. یعنی در صورت عدم تشابه باطنمان با متن ادعیه، باطنمان را به‌ طریقی که خدایمان به ما آگاه است و با ما متحد است اصلاح نماییم. مضمون این دعا چیست؟

«قَدْ أَکْدَى الطَّلَبُ »

می‌فرمایند: خدایا من همه جا رفته‌ام و به زحمت و طلب افتاده‌ام.

«وَ أَعْیَتِ الْحِیلَهُ وَ الْمَذْهَبُ»

ریشه مذهب از ذِهاب است. به هر حیلتی متوسل شده‌ام و به هر راهی رفته‌ام تا به آن مقصد و مطلبی که می‌خواهم برسم.

«وَ دَرَسَتِ الْآمَالُ»

خدایا به این در و آن در زده‌ام ولی همگی آرزوهایم کهنه و پاره شد و از بین رفت. دیدم کجا بروم و کدامین در را بکوبم. دیدم به هرجایی که رفتم نمی‌بایست می‌رفتم. بجز در خانه شما در خانه دیگری به روی من گشوده نمی‌شود. چون در عالم توحید جز راه خدا و خانه خدا، راه دیگر و خانه دیگری نیست. شما کجا می‌خواهید بروید؟ به هر وسیله‌ و سببی دست بزنید مسبب الاسباب اوست. پس این آرزوئی خشک است اگر که خیال کنیم می‌توانیم کاری انجام دهیم، یک نماز خوبی بخوانیم و یا راهی را درست نماییم. می‌فرمایند که من تمامی راه‌ها را رفته‌ام و تمامی طلب‌ها و حیله‌ها را به کار بسته‌ام.

«وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ»

خدایا می‌بینم که نمی‌توانم هیچ امیدی به کسی داشته باشم و از فردی خواسته‌ای داشته باشم. نمی‌توانم! از که بخواهم؟ آیا می‌شود کسی بیاید و معادل عطایت، عطایی داشته باشد؟ آنچه را که تو می‌خواهی به بندگانت بدهی او هم بگوید که من خدایی پهلوی تو هستم، من نیز خدا هستم ‌و می‌توانم به بندگان بدهم! این شرک و کفر است.

این مطلب چگونه می‌تواند به ذهن خطور نماید! لذا من در حیله و مذهب و طلب خسته شده‌ام. تمامی آرزوها از بین رفت و رجا و امیدم در همه جا بجز یک جا قطع شد. حال آن یک جا کجاست؟

«إِلَّا مِنْکَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ.»

مگر در خانه تو که هیچ شریکی نیز نداری. پس به آن جایگاه می‌شود اعتماد نمود و از آنجا قدرت و توان و چاره‌ای برای هر دردی همانند (دردهای جسمانی، دردهای روحانی، امراض صعب العلاج، بیماری که پزشک معالجش به وی می‌گوید در نزد من راه چاره‌ای نداری و باید جای دیگری بروی خوب کجا برود؟!) می‌شود گرفت.

«وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ إِلَّا مِنْکَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ.»

سؤال این است که آیا نباید چنین مطلبی را از روی صدق و واقعیت و حقیقت به محضر خدای قادرِ متعالِ لایزالی که از سِرّ و اسرار و راز باطنمان آگاه است ببریم؟ اگر دل من هزار جور کار می‌کند اما پیش خدا کار نمی‌کند یا اگر کار می‌کند یکی از آن صد جایی است که یکی هم خداست! در واقع اگر باطنمان این‌گونه بوده این دروغ است. لذا باید کاری کرد و با خودمان ور برویم که ببینیم از آن بابی که فرمودند: «من بکی او ابکی او تباکی». تباکی تشبیه نمودن به اهل بکاست. یعنی خودمان را به اهل عرفان تشبیه بدهیم، آن‌هایی که دستانشان از همه جا بریده شده است در حالی‌که در ظاهر دارای همه نوع قدرت‌، توان‌ و سرمایه‌، مال و عافیت و سلامتی هستند و هیچ‌چیزی کم ندارند. در حرم به شما گفتم که این آقا تاجر بغداد است ولی خودش را فقیری صرف می‌داند‌. یک زمان که با وی صحبتی داشتم فرمود که ممکن است فقیر از آن تاجر نیز بدتر باشد.

گفتم این چگونه می‌شود؟ گفت: چون فقیرِ از لحاظ دنیوی و مادی اما دلش پر از آرزوهای دنیوی است. وقتی دلش پر از آرزو باشد این چه فایده‌ای دارد؟ این فرد از آن تاجر بدتر است! تاجری که تمامی کارهایش، راهش و همه چیزش از لحاظ دنیوی درست است. آیا می‌شود یک تاجری یک کسی که همه نوع وسایل راحتی و رفاهی در دنیا برایش فراهم است خودش را فقیر محض و صرف بداند؟ یعنی از آن گدا خود را گداتر بداند! از آن گدایی که واقعاً چیزی ندارد! واقعاً چیزی ندارد یکی خانه‌اش روی حصیر است و چیزی ندارد اما خانه این‌که روی فرش و ابریشم است و همه نوع مال دارد. شما اگر بتوانید کاری انجام دهید که همانند آن تاجری که دارد و ندارد یعنی خود را مالک هر آنچه که دارد نمی‌داند و دستش را بریده می‌بیند این نگرش آثاری دارد. یعنی وقتی با این‌چنین فردی رفاقت می‌کنید مشاهده می‌نمایید که واقعاً این‌گونه است. واقعاً هر آنچه که دارد از خدا می‌داند و از خود چیزی را نمی‌داند. لذا این امکان و تحقق هست که آدمی در عین دارا بودن همه چیز خویش را ندار ببیند. این همان معنای دعا است که من فقط به تو توجه دارم و توجهم‌ از دیگران قطع است.

«اللَّهُمَّ إِنِّی أَجِدُ سُبُلَ الْمَطَالِبِ إِلَیْکَ مُشْرَعَهً»

راه مطلب مشرعه است. شارع به مفهوم خیابان است. یعنی راه رسیدن به تو همانند خیابان باز است. شما ماشینت را در این جاده صاف می‌زنی و در این اتوبان حرکت می‌کنی و به مقصد می‌رسی. این راه کجی و معوجی ندارد. می‌فرماید: خدایا راهت صاف و راست است و ما هم به شما می‌رسیم. وقتی که انْقَطَعَ الرَّجَاءُ باشی این‌جا هم این‌گونه که گفته شد می‌شوی.

«وَ مَنَاهِلَ الرَّجَاءِ لَدَیْکَ مُتْرَعَهً.»

مَنهَل آن حوض‌های پر آبی است که ما هم به آب این حوض‌ها که آب رحمت الهی است، دست می‌زنیم.

«وَ أَبْوَابَ الدُّعَاءِ لِمَنْ دَعَاکَ مُفَتَّحَهً.»

برای اهل دعا در دعا باز است و بسته نیست. در یکی از ادعیه ماه رجب نیز «بابک مفتوح للراغبین» آمده است.

«وَ الِاسْتِعَانَهَ لِمَنِ اسْتَعَانَ بِکَ مُبَاحَه»

هرکسی می‌تواند از شما طلب کمک نماید و این استعانت برای هرکسی مباح است. چون موحد در توحید بجز او هیچ چیزی را نمی‌بیند و ائمه موحد بودند که این‌گونه دعا می‌خواندند و به ما نیز تعلیم دادند.

«وَ أَعْلَمُ أَنَّکَ لِدَاعِیکَ بِمَوضِعِ إِجَابَهٍ»

یقین دارم که کسی را که می‌خواندت اجابتش می‌فرمایی. این مطلب چه زمان از روی صدق و راستی است؟

زمانی‌که تمامی درها غیر از در خدا را بسته ببینم. اگر این درها را باز ببینم که نمی‌توانم به سمت خدا بروم. باید امیدت را از هرکسی قطع نمایی تا در دعا بگویی که من اجابت را از تو می‌بینم. حتی اجابتی که از طریق مخلوقین است از جانب خالق و خداوند است. پیش هرکس و هرجایی هم بروی آن باز هم خداست. امامانمان این‌گونه بودند و از ما نیز خواسته‌اند که این‌چنین باشیم.

«وَ لِلصَّارِخِ إِلَیْکَ بِمَرْصَدِ إِغَاثَهٍ.»

صراخ به مفهوم فریاد زدن است. تا فریاد بزند به دادش می‌رسی.

«وَ أَنَّ فِی اللَّهْفِ إِلَى جُودِکَ وَ الضَّمَانِ بِعِدَتِکَ عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْبَاخِلِینَ»

اگر اهل بخل مرا از خودشان رد و منع می‌کنند اما جود و سخاوتت عِوضی از آن‌ها است.

«وَ مَنْدُوحَهً عَمَّا فِی أَیْدِی الْمُسْتَأْثِرِینَ.»

مستأثر به فرد منفعت طلب که هر چیزی را برای خودش می‌خواهد گفته می‌شود. می‌فرمایند: خدایا! اگر گرفتار و مستأثر می‌شوم ولی تو مستأثر نیستی و میدهی و دستانت باز است.

«وَ أَنَّکَ لَا تَحْتجبُ عَنْ خَلْقِکَ إِلَّا أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمَالُ دُونَکَ»

این خیلی حرف است! خدایا تو از بنده‌ات مهجور نیستی‌. اعمال زشت و قبیحه‌ آنها سبب می‌شود که تو از آن‌ها دور شوی. پس در واقع تو در همه جا هستی و از ما دور نیستی. اما اعمال و رفتارهایمان و کارهای زشتمان حجابی می‌شود که مانعی از رسیدن دعاهایمان به سوی تو و مانع ندیدن تو می‌شود.

«وَ أَنَّکَ لَا تَحْجُبُ عَنْ خَلْقِکَ»

خدایا تو هیچ‌وقت محجوب و مستور از بنده‌ات نیستی. ا‌گر همانند خورشید نمایانی و همه جا هستی و اگر تو خورشید هستی پس حجاب کجاست؟ چرا تو هستی و نمی‌بینمت؟ اعمالمان مانع از دیدن خداوند می‌شود.

«وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ أَفْضَلَ زَادِ الرَّاحِلِ إِلَیْکَ عَزْمُ إِرَادَهٍ»

حال ما می‌خواهیم به او برسیم برای رسیدن به او چه‌کاری می‌بایست انجام دهیم؟ آیا کار زیادی هست؟ آیا عبادت بسیاری می‌خواهد؟ او ‌که از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است و با ما هست. و هو معکم این ما کنتم.

خدایا چه میزان می‌بایست توشه برداریم؟ برای رسیدن به تو چقدر کار می‌بایست انجام دهیم؟ ببینید در این دعا چه میگوید!

«وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ أَفْضَلَ زَادِ الرَّاحِلِ إِلَیْکَ عَزْمُ إِرَادَهٍ یَخْتَارُکَ بِهَا وَ قَدْ نَاجَاکَ بِعَزْمِ الْإِرَادَهِ قَلْبِی.»

عزیز من ببین می‌فرمایند: بهترین توشه‌ای که می‌توانم بردارم و بخواهم به تو برسم خیلی خیلی خیلی کوتاه و قدم خیلی کوتاهی است که من می‌توانم بردارم ولی عَزْمُ إِرَادَهٍ می‌خواهد یک مقدار عزم، اراده و محبت می‌خواهد. اگر من این قصد و عزمم را به تو ای خدا قوی کنم، این اراده‌ام را به تو ای خدا قوی کنم، محبتم را به تو ای خدا قوی نمایم، این ارادتم را یکی کنم، مرادم را به تو ای خدا یکی کنم در این زندگی و رفت و آمد در این درس و بحث و برنامه‌هایی‌ که دارم این همه چیز نمی‌خواهد. زاد همان عزم و اراده هست. بهترین زاد این است که من اراده قلبیم را زیاد کنم. «عَزْمُ إِرَادَهٍ یَخْتَارُکَ بِهَا» حال این عزم و اراده هست یا نیست؟ امام می‌فرمایند: بلی هست.

«وَ قَدْ نَاجَاکَ بِعَزْمِ الْإِرَادَهِ قَلْبِی»

نگاه می‌کند به دلش می‌بیند که هست. بعد می‌فرماید آن مناجات قلبی بین من و تو هست و این ارادت هست و من تو را در دل خودم میبینم. وقتی از حضرت علی سؤال شد که خدا را می‌بینی و عبادت می‌کنی؟ فرمودند: من خدای ندیده را عبادت نمی‌کنم. یعنی دل من خدا را می‌بیند. اگر اینطور است پس چرا ما نمی‌بینیم؟ اگر ایشان می‌فرمایند که «نَاجَاکَ بِعَزْمِ الْإِرَادَهِ قَلْبِی» پس چرا ما اینجور نیستیم! دلیلش این است که ما به قلب

نمی‌پردازیم. ما بیشتر به مسائل ظاهری و عبادی و به پوست عبادت که اسم این‌ها را قشریون میگذارند می‌پردازیم. قشریون افرادی هستند که به قشر و پوست و ظاهر چیزی توجه بیشتری دارند. ما باید از قلبیون باشیم. در مقابل قشر، قلبی باشیم. قلبی حرکت کنیم، قلبی بخواهیم، قلبی نماز بخوانیم، قلبی حرف بزنیم. آن وقت راه نیز نزدیک می‌شود و دیگر این همه داد و بیداد نمی‌خواهد.

لینک کوتاه : http://www.komeily.com/?p=19178

مطالب مشابه

جلوه‌هایی از شخصیت حضرت امام سجاد علیه السلام در کلام حضرت آیت الله کمیلی حفظه الله

صلوات شعبانیه با صوت آیت الله کمیلی

بیانات حضرت آیت الله کمیلی حفظه الله در خصوص شرح بخش‌هایی از زیارتنامه حضرت اباالفضل علیه السلام

بیانات حضرت آیت الله کمیلی حفظه الله در خصوص میلاد با سعادت حضرت امام حسین علیه السلام

بیانات استاد در خصوص زیارت مخصوصه امام حسین علیه السلام در شب نیمه ماه رجب

زیارت امام علی (ع) در شب و روز مبعث

توقیع ناحیه مقدسه در ماه رجب با صوت آیت الله کمیلی

صلوات نامه امام موسی کاظم علیه السلام با صوت آیت الله کمیلی

دانلود صوت روضه امام موسی بن جعفر علیه السلام آیت الله کمیلی

بیانات و روضه خوانی آیت الله کمیلی در شب شهادت امام هفتم موسی بن جعفر علیه السلام

نظرات

کلام استاد

کلیپ صوتی

وظیفه همه در اطاعت از مقام معظم رهبری (مدظله العالی)

ویژه نامه

جلوه‌هایی از شخصیت حضرت امام سجاد علیه السلام در کلام حضرت آیت الله کمیلی حفظه الله

نظرسنجی

تقويم اعمال سلوكي

«بسم الله الرّحمن الرّحیم»

مناسبتها و فضایل ماه شعبان

سوم شعبان:

ولادت با سعادت امام حسین علیه السلام است.

به گفته «شیخ طوسى» در «مصباح»، ولادت آن حضرت ( طبق روایتى از امام حسن عسکرى علیه السلام) در روز پنج شنبه، سوم شعبان سال سوم هجرى واقع شده است.

چهارم شعبان:

ولادت حضرت اباالفضل العبّاس علیه السلام است. (سال ۲۶ هجرى)

پنجم شعبان:

ولادت امام زین العابدین على بن الحسین علیهماالسلام است. (سال ۳۸ هجرى)

یازدهم شعبان:

ولادت حضرت على بن الحسین (علی اکبر) علیهما السلام است. (سال ۴۳هجرى)

پانزدهم شعبان:

میلاد مسعود منجى عالم بشریّت، حضرت حجّه بن الحسن امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف مى‌باشد که در سال ۲۵۵ هجری، در «سامرّا» واقع گردید.

فضیلت ماه شعبان

ماه شعبان یکى از عزیزترین ماه هاى اسلامى و یادآور خاطره هاى بزرگ است که از همه مهمتر، میلاد مبارک سالار شهیدان کربلا، امام حسین علیه السلام در سوم ماه، حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام در چهارم ماه، حضرت سجاد علیه السلام در پنجم ماه و همچنین میلاد فرخنده حضرت بقیّه اللّه الاعظم حضرت مهدی منتظرعلیه السلام در پانزدهم ماه است که فضاى این ماه را به بوى ولایت عطرآگین ساخته است.

در فضیلت این ماه، همین بس که ماه پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله نامیده شده و هنگامى که آن حضرت(ص) هلال ماه را مشاهده می فرمود، دستور مى دادند کسى در سراسر مدینه ندا دهد که:

"اى مردم! این ماه، ماه من است، خدا رحمت کند کسى که مرا بر ماه من یارى دهد، یعنى آن را روزه بدارد".

مرحوم محدّث قمى، حدیثى را از تفسیر امام حسن عسکرى علیه السلام در فضیلت روز اوّل ماه شعبان نقل نموده که در واقع مربوط به تمام ماه شعبان است، این حدیث بسیار پرمعنا و در عین حال بسیار مفصّل است که ایشان آن را تلخیص کرده است: "امیر مؤمنان على علیه السلام روز اوّل ماه شعبان گروهى را مشاهده کردند که در مسجد نشسته اند و سخنان بیهوده و ناآگاهانه، درباره قضا و قدر مى گویند و صداى جار و جنجالشان فضا را پر کرده، حضرت(ع) فرمودند: این گونه سخنان را رها کنید! امروز روز اوّل ماه شعبان است و از این نظر شعبان نامیده شده که مرکز شعبه ها و شاخه هاى خیرات و نیکى هاست، شعبه هاى خیراتِ نماز، روزه، زکات، امر به معروف و نهى از منکر و نیکى به پدر و مادر و همسایگان و صدقه به نیازمندان و اصلاح در میان مردم و مانند آن است."

سپس امام علی علیه السلام به حدیثى از رسول اکرم صلى الله علیه وآله اشاره فرمودند که خلاصه اش چنین است: "پیامبر(ص) فرمودند: روز اوّل ماه شعبان که مى شود، خداوند امر مى فرماید درهاى بهشت باز شود و دستور مى دهد به درخت «طوبى» که شاخه هایش را به مردم دنیا نزدیک کند و منادى از سوى پروردگار صدا مى زند که این شاخه هاى درخت «طوبى» در دسترس شماست، به آنها بیاویزید که شما را به سوى بهشت مى برد و از شاخه هاى درخت «زقّوم» بپرهیزید و به آن چنگ نزنید که شما را به سوى دوزخ مى کشاند، سپس افزودند: به خدایى که مرا به رسالت برگزیده سوگند! که هر کس در این روز به سراغ یکى از کارهاى خیر برود، به یکى از شاخه هاى درخت «طوبى» درآویخته و او را به سوى بهشت مى کشاند و هر کس به سراغ یکى از کارهاى شرّ برود، به یکى از شاخه هاى درخت «زقّوم» چنگ زده و او را به سوى دوزخ مى کشاند.

سپس آن حضرت(ص)، نمونه هایى از اسباب چنگ زدن به شاخه هاى درخت «طوبى» را برشمرده و فرمودند: هر کس (علاوه بر نمازهاى واجب) در این روز، نماز مستحبّى بخواند یا روزه بگیرد، یا میان دو همسر، یا پدر و مادر و فرزند، یا خویشاوندان، یا همسایگان، صلح و صفا ایجاد کند، به یکى از شاخه هاى درخت «طوبى» درآویخته است!

همچنین کسى که بدهى خود را به مردم ادا کند، یتیمى را کفالت نماید یا سبک مغزى را از تعرّض به آبرو و ناموس مردم بازدارد و کسى که قرآن بخواند یا شکر نعمت هاى او را بجا آورد، بیمارى را عیادت کند، به پدر و مادر نیکى نماید، مؤمنى را تشییع جنازه کند و یا هر کار خیر دیگرى انجام دهد، به یکى از شاخه هاى درخت «طوبى» آویخته است.

سپس افزودند: قسم به آن کس که مرا به نبوّت مبعوث کرد، هر کس به سراغ درى از درهاى شرّ و گناه در این ماه برود، به یکى از شاخه هاى درخت «زقّوم» آویخته که او را به آتش مى کشاند، کسى که در نماز واجب خود کوتاهى نماید، یا نیازمندى نزد او آید و شرح بیچارگى خود را بدهد و او توان حلّ مشکل آن نیازمند را داشته باشد ولى کوتاهى کند و دست او را نگیرد، یا عذر بدهکار بیچاره اى را نپذیرد، یا میان دو همسر، یا پدر و فرزند، یا خویشاوندان و همسایگان و دیگر مؤمنان، اختلاف و نفاق بیندازد، یا بدهى خود را به مردم انکار کند، یا از رسیدگى به کار یتیمان خوددارى نماید، یا به سراغ خوانندگى هاى مجالس لهو و فساد برود، یا ظلم ها و گناهان خویش را بشمرد و به آن افتخار کند!، یا از همسایه بیمارش عیادت نکند، یا پدر و مادرش را از خود، ناخشنود سازد ... همه اینها سبب درآویختن به شاخه هاى درخت «زقّوم» است که انسان را به جهنّم مى برد"

این حدیث شریف و پرمعنا، راههاى سعادت و شقاوت را با ذکر یک مثال معنوى به روشنى بیان کرده و طُرُق خودسازى و تهذیب نفس و خدمت به خلق و عبودیّت خالق را در این ماه مشخّص نموده است. همچنین نسبت به اسباب بدبختى و محرومیّت از سعادت هشدار داده است که براى همه ماههاى سال راه گشا است، به‌ویژه در ماه شعبان که سرآغاز حرکت جدیدى به سوى نیکى ها و پاکى هاست.

بسم الله الرّحمن الرّحیم

نمازهای وارده برای تمام شبهای ماه شعبان

برگرفته از کتاب اقبال الاعمال سید بن طاووس (ره)

نماز شب اول ماه شعبان:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در اولین شب از ماه شعبان صد رکعت نماز بگزاردکه در هررکعتی سوره حمد را یک بار و سوره توحید را نیز یک بار بخواند، پس بعد از تمام شدن نماز٬ سوره حمد را۵۰ باربخواند به خدایی که مرا به راستی به پیامبری برانگیخت٬ اگر بندهای این نمازرا گزارده و روزه بگیرد٬ خداوند تعالی از او شر اهل آسمان و زمین و شیاطین و پادشاهان را دفع می کند و از اوهفتاد هزار گناه کبیره رامی آمرزد و از او عذاب قبر را بر میدارد و فرشتگان نکیر و منکر او را نمیترسانند و در حالی از قبرش بیرون میآید که صورتش به مانند ماه شب چهارده است و از صراط به مانند برق عبور کرده ونامهاش به دست راست او داده می شود.(اقبال الاعمال، ص۱۹۳)

نمازی دیگر برای شب اول:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب اول ماه شعبان دوازده رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی بعد از حمد سوره توحید را پانزده بار بخواند، خدای تعالی به او پاداش دوازده هزار شهید را عنایت کرده و برای او عبادت دوازده سال را می‌نویسد و از گناهانش به مانند روزی که از مادرمتولد شده بیرون می آید و خداوند برای هر آیه از قرآن٬ کاخی در بهشت به او عنایت می کند. (همان، ص۱۹۳)

نماز شب دوم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب دوم از ماه شعبان٬ ۵۰رکعت نماز بگذارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و سوره های اخلاص و فلق و ناس را نیز یکبار بخواندخداوند به فرشتگان کرام الکاتبین فرمان می دهد که: بر بنده ام گناهی ننویسید تا این که یک سال بر او بگذرد و خداوند برای او بهره ای در عبادت اهل آسمان و زمین قرار می دهد و به خدایی که مرا به راستی به پیامبری برانگیخت ٬ از عبادت آن شب جز بدکار یا منافق یا فاجر دوری نمی‌گزیند و فضیلت زیادی ذکر کرده اند.(همان، ص ۲۰۱)

نماز شب سوم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب سوم ماه شعبان دو رکعت نماز بخواند که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و سوره توحید را ۲۵ بار بخواند، خداوند در روز قیامت برای او هشت باب بهشت رامی‌گشاید و هفت باب جهنم را به روی او میبندد و به او هزار لباس ابریشمی و هزارتاج می‌پوشاند. (همان، ص ۲۰۱)

نماز شب چهارم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب چهارم ماه شعبان چهل رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و ۲۵ بار سوره توحید را بخواند خداوند برای او به ازاء هر رکعتی پاداش یک میلیون سال را نوشته و برای او برای هر سوره ای٬ یک میلیون شهر می‌سازد و خداوند به اوپاداش یک میلیون شهید را عنایت می‌کند. (همان، ص ۲۰۳)

نماز شب پنجم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب پنجم از شعبان دو رکعت نمازبگزارد که در هر رکعتی سوره حمد را یک بار و سوره توحید را پانصد بار بخواند و پس از سلام بر پیامبرهفتاد بار درود(صلوات) رساند،خداوند برای او هزار حاجت از حاجت های دنیایی و آخرتی او را برآورده می سازد وبه تعداد ستارگان آسمان٬ شهر در بهشت به او عنایت می فرماید. (همان، ص ۲۰۴)

نماز شب ششم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب ششم ماه شعبان چهار رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یکبار و سوره توحید را ۵۰ بار بخواند٬ خداوند او را برخوشبختی می‌گیرد و قبرش را گشادمی‌کند و در حالی از قبرش بیرون می‌آید که صورتش به مانند ماه است و می‌گوید: «اشهد انّ لا اله الا الله و انّ محمدا عبده و رسوله». (همان، ص ۲۰۴)

نماز شب هفتم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب هفتم ماه شعبان دو رکعت نماز بگزارد که در رکعت اول سوره حمد را یک بار و سوره توحید را صد بار بخواند و در رکعت دوم سوره حمدرا یک بار و آیهالکرسی راصد بار بخواند، مرد و زن مومنی نیست که این نماز را می‌گزارد مگر این که خداوند تعالی دعایش را اجابت کرده و حوائجش را برآورده می سازد و برای او هر روزپاداش شهیدی می نویسد و بر او گناهی نمی‌باشد. (همان،ص ۲۰۴)

نماز شب هشتم:رسول خدا صل الله علیه و آله فرمودند :کسی که در شب هشتم ماه شعبان دو رکعت نمازبگزارد که در رکعت اول سوره حمد را یک بار و آیه «ءامن الرسول» را تا آخر آن ٬ پنج بار و سوره توحیدرا پانزده مرتبه بخواند و در رکعت دوم سوره حمد را یک بار و آیه آخر سوره کهف «قل انما انا بشر مثلکم» را یک بارو پانزده بار سوره توحید رابخواند ٬ پس اگر گناهانش بیشتر از کف دریا باشد ٬ خداوند او را تا پاک نکند ازدنیا نمی برد٬ و گویا که تورات وانجیل و زبور و قرآن را خوانده باشد) .همان، ص ۲۰۵)

نماز شب نهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب نهم ماه شعبان چهار رکعت نماز بگزارد که در هر رکعتی سوره حمد را یک بار و ده بار سوره نصر را بخواند، خداوند حتما جسدش را بر آتش حرام می‌کند و به او برای هر آیه ای ثواب دوازده شهید از شهدا بدر و ثواب علما را عنایت می کند. (همان، ص ۲۰۵)

نماز شب دهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب دهم ماه شعبان٬ چهار رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و آیه الکرسی را یک بار و سوره کوثر را سه بار بخواند، پس کسی که این نماز رابگزارد خداوند به فرشتگانش می‌فرماید: صد هزار حسنه برای او بنویسد و صد هزاردرجه برای او بالا ببرید وصد هزار در برای او باز کنید و برای همیشه بر او نبندید و او و پدر و مادرش وهمسایگانش آمرزیده می شوند. (همان، ص ۲۰۶)

نماز شب یازدهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب یازدهم از ماه شعبان هشت رکعت نماز بگزارد که درهر رکعتی سوره حمد را یک بار و سوره جحد( کافرون ) را ده بار بخواند، به خدایی که مرا به راستی به پیامبری برانگیخت این نماز را به جز مومن دارای ایمان کامل نمی‌گزارده و خداوند به اوبرای هر رکعتی باغی از باغ های بهشت عنایت می‌کند.(همان، ص ۲۰۶)

نماز شب دوازدهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب دوازدهم از ماه شعبان دوازده رکعت نماز بگزارد که درهر رکعتی سوره حمد را یکبار و سوره تکاثر را ده بار بخواند خداوند گناهان چهل ساله او را می‌آمرزد و برای او چهل درجه بالا می‌برد و برای او چهل هزار فرشته طلب آمرزش می کنند و برای اوثواب کسی که شب قدر رادرک کرده باشد است.(همان، ص ۲۰۶)

نماز شب سیزدهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب سیزدهم از ماه شعبان دو رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و سوره تین را یک بار بخواند، گویا که دویست برده ازفرزندان حضرت اسماعیل علیه السلام را آزاد کرده باشد و از گناهانش به مانند روزی که از مادر متولد شده بیرون می‌آید و خداوند دوری از آتش را به او عنایت می‌فرماید و با من (حضرت محمد صلی الله علیه و آله) و ابراهیم علیه السلام هم نشین می‌شود. (همان، ص ۲۰۶)

نماز شب چهاردهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب چهاردهم از ماه شعبان چهاررکعت نماز بگزارد که درهر رکعتی سوره حمد را یک بار و سوره والعصر را پنج بار بخواند خداوند برای اوپاداش نمازگزاران از آدم تا روزقیامت را می نویسد و در حالی او را بر می انگیزد که صورتش از آفتاب و ماه درخشانتر است و آمرزیده می شود. (همان، ص ۲۰۷)

نماز شب پانزدهم ماه شعبان (شب ولادت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف):رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب پانزدهم میان مغرب و عشاء چهار رکعت نماز بگزراد کهدر هر رکعتی سوره حمد را یک بار و سوره اخلاص را ده بار بخواند (در روایت دیگرییازده بار) و پس از تمام شدن نماز ده بار بگوید : «یا رَبِ‏ اغْفِرْ لَنَا» و نیز ده بار بگوید: «یَا رَبِ‏ارْحَمْنَا» و ده بار بگوید: «یا رَبِّ تُبْ عَلَیْنَا» و بیست و یکبار سوره اخلاص را بخواند و آنگاه ده بار بگوید: «سُبْحَانَ الَّذِی یُحْیِی الْمَوْتَى وَ یُمِیتُ الْأَحْیَاءَ وَ هُوَ عَلى‏کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیر»، خداوند تعالی (دعای) او را مستجاب و حوائج او را در دنیا و آخرت برآورده میسازد و نامه اش را به دست راست او می‌دهد و تا سال آینده در نگهبانی خداوند تعالی است. (همان، ص ۲۰۸)

نمازی دیگر در شب نیمه شعبان جهت دیدن پیامبر(ص) در خواب:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند :کسی که در شب نیمه شعبان با بهترین شکلیخود را پاکیزه نموده و دو لباس تمیز بپوشد آن گاه به سوی مصلایش آمده و نماز عشاء را بخواند، آن گاه دورکعت نماز بگزارد که دررکعت اول بعد از حمد سه آیه اول سوره بقره٬ آیه الکرسی و سه آیه اخر سوره بقره) ءامَنَ الرّسول)را بخواند و در رکعت دوم سوره حمد و بعد سوره ناس را هفت بار و فلق را هفت بار و اخلاص رانیز هفت بار بخواند٬ آنگاه سلام داده و بعد از آن چهار رکعت نماز بگزارد که در رکعت اول سوره یس و در رکعتدوم سوره دخان و در رکعت سوم سوره سجده و در رکعت چهارم سوره مُلک را بخواند. ( البته بعد از سوره حمد وهنگام قرائت آیه سجدهبه سجده رفته و دوباره بلند شود و نماز را ادامه دهد )آن گاه بعد از آن صد رکعتبگزارد که در هر رکعتی سورهاخلاص را ده بار و الحمد الله را یک بار بخواند خداوند برای او ٬ سه حاجت رابرآورده می‌سازد یا در دنیا یا در آخرت آنگاه اگر بخواهد که مرا در این شب ببیند(در خواب)٬ می‌بیند. (همان، ص ۲۱۵)

نماز شب شانزدهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شانزدهم ماه شعبان دو رکعت نمازبگزارد که در هر رکعتی حمد و آیه الکرسی را یک بار و سوره اخلاص را پانزده بار بخواند، پس خداوند تعالی به من فرمود: کسی که دورکعت نماز را بگزارد به مانند آن چه را که به تو پیامبریت دادم به او می دهم ودر بهشت برای او هزار کاخ بنا می کنم. (همان، ص ۲۳۶)

نماز شب هفدهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب هفدهم ماه شعبان٬ دو رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و اخلاص را هفتاد و یک بار بخواند، پس وقتی که نمازش تمام شد هفتاد بار استغفار گوید از جایش بلند نمی‌شود تا این که خداوند او را آمرزیده و بر او گناهی نمینویسد. (همان، ص ۲۳۷)

نماز شب هجدهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب هجدهم ماه شعبان ده رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و اخلاص را ۵ بار بخواند، خداوند هر حاجتی را که در آن شب می خواهد می دهد و اگر او را بدبخت آفریده باشد، پس خوشبخت قرار می‌دهد و اگر در همین سال بمیرد شهید از دنیا می‌رود. (همان، ص ۲۳۷)

نماز شب نوزدهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب نوزدهم از ماه شعبان دو رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و سوره مُلک را ۵ بار بخواند خداوند گناهان گذشته وآینده اش را می‌آمرزد و نمازهایی که بعد از آن می خواند را می پذیرد و اگر پدر و مادرش در آتش باشد، آن‌ها رااز آتش بیرون می‌آورد. (همان، ص ۲۳۷)

نماز شب بیستم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیستم ماه شعبان چهار رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و سوره نصر را ۱۵ بار بخواند به خدایی که مرا بدرستی به پیامبری برانگیخت از دنیا نمی رود، مگر این که در خواب جای خود را در بهشت دیده و با فرشتگان مقرب محشور می‌شود. (همان،ص۲۳۸)

نماز شب بیست و یکم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و یکم از ماه شعبان هشت رکعت نماز بگزارد که در هر رکعتی سوره های حمد و اخلاص و فلق و ناس را بخواند، خداوند برای او به تعداد ستارگان آسمان حسنه نوشته و به تعداد آن درجات او را بالا می‌برد و به تعداد آن بدی‌های او را میزداید. (همان، ص ۲۳۸)

نماز شب بیست و دوم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و دوم ماه شعبان دورکعت نماز بگزارد که درهر رکعتی سوره های حمد و جحد ( کافرون ) را یک بار و اخلاص را ۱۵ بار بخواند، خداوند تعالی نام او را در نام های راستگویان می‌نویسد و در روز قیامت با گروه مرسلین می‌آید در حالی که او در پوشش خداوند تعالی است. (همان، ص ۲۳۸)

نماز شب بیست و سوم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و سوم شعبان سی رکعت نماز بگزارد که درآن سوره های حمد و زلزال را یک بار بخواند، خداوند تعالی غل و غش را از دل او می‌زداید و از کسانی استکه خداوند سینه‌اش را برای اسلام گشوده و او را در حالی بر می انگیزاند که صورتش به مانند ماه شب چهارده است. (همان، ص ۲۳۹)

نماز شب بیست و چهارم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و چهارم ماه شعبان دو رکعت نماز بگزارد که درهر رکعتی سوره حمد را یک بار و سوره نصر را ده بار بخواند، خداوند تعالی با آزادی او از جهنم رهایی از عذاب وعذاب قبر و حساب کوتاه و دیدار آدم و نوح و پیامبران و شفاعت ٬ اکرامش می‌کند. (همان، ص ۲۳۹)

نماز شب بیست و پنجم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و پنجم ماه شعبان ده رکعت نماز بگزارد که درهر رکعتی سوره حمد و تکاثر را یک بار بخواند، خداوند تعالی به او پاداش آمران به معروف و نهی کنندگان از منکر و ثواب هفتاد پیامبر عنایت می‌کند. (همان، ص ۲۳۹)

نماز شب بیست و ششم:رسول خدا صل الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و ششم از ماه شعبان ده رکعت نماز بگزارد که در هر رکعتی سوره حمد را یک بار و آیه «ءامَنَ الرّسول» را ده بار بخواند، خداوند تعالی او را از آفت‌های دنیا و آخرت سلامت می دارد و در روز قیامت خداوند تعالی شش نور به او عنایت می‌فرماید. (همان، ص ۲۴۰)

نماز شب بیست و هفتم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و هفتم ماه شعبان دو رکعت نماز بگزارد که درهر رکعتی سوره حمد را یک بار و سوره اعلی «سبح اسم ربک الاعلی» را ده بار بخواند، خداوندبرای او یک میلیون حسنه نوشته و یک میلیون بدی را از او رفع کرده و یک میلیون درجه او را بالا می برد و اورا با تاجی از نور می‌آراید. (همان، ص ۲۴۰)

نماز شب بیست و هشتم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و هشتم ماه شعبان چهار رکعت نماز بگزارد که در هر رکعتی سوره حمد و اخلاص و فلق و ناس را یک بار بخواند، خداوند تعالی او رادر حالی از قبر بر می‌انگیزاند که صورتش به مانند شب چهارده است و هراس های روز قیامت را از او دفع می‌کند. (همان،ص۲۴۱)

نماز شب بیست و نهم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب بیست و نهم ماه شعبان ده رکعت نماز بگزارد که در هررکعتی سوره حمد را یک بار و سوره های تکاثر و فلق و ناس و اخلاص را ده مرتبه بخواند، خداوند تعالی پاداش کوشندگان را به او داده و میزانش سنگین و به او در حساب تخفیف داده می‌شود و ازصراط به سرعت برق می گذرد. (همان، ص ۲۴۱)

نماز شب سی ام:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب سی ام شعبان دو رکعت نمازبگزارد که در هر رکعتی بعد از «حمد» سوره «اعلی» را ده بار بخواند، پس از اتمام نیز بر پیامبر(ص) صد بار درود (صلوات)برساند، پس به خدایی که مرا به راستی به پیامبری برانگیخت، خداوند برای او یک میلیون شهر در بهشت جاودان بالا میبرد و اگر اهل آسمان‌ها و زمین برای شمارش پاداش او گرد آیند توانایی آن را نداشته و خداوند برای او هزار حاجت را برآورده می‌سازد. (همان، ص ۲۴۱)

***